Τι λένε εξόριστος καθηγητής πανεπιστημίου, αλλά και πασίγνωστος blogger.
Τούρκοι επιστήμονες καταρρίπτουν την προπαγάνδα του καθεστώτος Ερντογάν για την «υποχρέωση» της Ελλάδας να αποστρατικοποιήσει τα νησιά της, επικαλούμενος τις διεθνείς Συνθήκες αλλά και τα ιστορικά δεδομένα. Δεκάδες είναι οι αναρτήσεις τελευταία στο διαδίκτυο, με τις οποίες Τούρκοι διανοητές «χαστουκίζουν» τον Ερντογάν και την προπαγάνδα του. Σε μια από τις τελευταίες μακροσκελείς μάλιστα αναρτήσεις, ο γνωστός (στην Τουρκία και όχι μόνο) μπλόγκερ Κοράι Πεχλιβάνογλου επισημαίνει ότι η οχύρωση των νησιών από την Ελλάδα ήταν επιβεβλημένη, από τη στιγμή που η Τουρκία παρέταξε στην απέναντι ενδοχώρα της ολόκληρη στρατιά, ενώ τουρκικές ιστοσελίδες προχώρησαν σε αναδημοσίευση άρθρου του καθηγητή Μεχμέτ Εφέ Τζαμάν, ο οποίος με μια διεξοδική ανάλυσή του πέρυσι το καλοκαίρι καταρρίπτει όλους τους ισχυρισμούς του «βαθέος τουρκικού κράτους». Καταφέρεται δε κατά των «ταραχοποιοιών της Άγκυρας και μερικών τυχοδιωκτών δευτεροκλασάτων αξιωματικών με προφίλ σαν τον Ενβέρ πασά», που με τη στάση τους υπάρχει ο κίνδυνος «να ρίξουν τη χώρα στη φωτιά». Να σημειωθεί ότι ο Τούρκος καθηγητής, ο οποίος δίδαξε παλαιότερα στις τουρκικές σχολές πολέμου, διώχθηκε από το καθεστώς Ερντογάν, κατέφυγε στον Καναδά, όπου ζει σήμερα οικογενειακώς και διδάσκει σε εκεί πανεπιστήμιο. Μετά την ανάρτηση του άρθρου με το οποίο ο καθηγητής Μεχμέτ Εφέ Τζαμάν τόλμησε να εκφράσει του αντίθετη άποψη από το καθεστώς Ερντογάν, δέχεται απειλές για τη ζωή του, όπως ο ίδιος έχει καταγγείλει. Το «Π» δημοσιεύει σήμερα το άκρως ενδιαφέρον αυτό άρθρο του Μεχμέτ Εφέ Τζαμάν.
«…Όπως είναι γνωστό, τα βαθύτερα τμήματα του καθεστώτος και ιδιαίτερα ο στρατιωτικός κλάδος του Ναυτικού έχουν επιβάλει στον Ερντογάν και στον περίγυρό του την επεκτατική θέση της λεγόμενης “Γαλάζιας Πατρίδας”, που υπονομεύει τη Συνθήκη της Λωζάννης. Όσο κι αν ο Ερντογάν προσπαθεί να ενθαρρυνθεί με το σόου που έκανε γύρω από το φυσικό αέριο στη Μαύρη Θάλασσα, “οι θεοί θέλουν κουρμπάνια”.
Αν προσέξουμε τους ήχους που φτάνουν από βαθιά, αντιλαμβανόμαστε τους ρυθμούς των τυμπάνων του πολέμου. Ο Ερντογάν αντιλαμβάνεται πως η εκλογική βάση του, σε ένα τέτοιο περιβάλλον οικονομικών προβλημάτων, οικονομικών δυσκολιών και παρακμής, δεν θα τα σκεφτεί αυτά, αλλά θα βουτήξει στα νέο-οθωμανικά όνειρα. Μάλιστα, ακόμα και τα καθεστωτικά κόμματα της λεγόμενης αντιπολίτευσης υπερασπίζονται ένθερμα αυτή την επεκτατική ρητορική περί “Γαλάζιας Πατρίδας”.
Σύμφωνα με τα κείμενα του Διεθνούς Δικαίου –με πρώτο τη Συνθήκη της Λωζάννης–, η ρητορική και οι θέσεις της Τουρκίας αποτελούν απόκλιση από το status quo και βρίσκονται πολύ μακριά από τη γραμμή της λογικής. Αυτοί οι οποίοι προσπάθησαν να μου απαντήσουν μέσω των social media, οι περισσότεροι είναι άτομα που προσπαθούν να προστατεύσουν την Τουρκία και στηρίζουν τη σημερινή της επεκτατική τάση. Ένα από τα κοινά τους επιχειρήματα είναι πως η Ελλάδα, κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάννης, εξόπλισε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Αν και αυτά τα ζητήματα είναι πολύ τεχνικά, πρέπει να συνοψιστούν για να ενημερώσουν τους ανθρώπους. Όσο βαθύτερα πηγαίνουμε, τόσο περισσότερες πληροφορίες χρειάζονται.
Μια προσέγγιση από τον άξονα του δικαίου και της αδικίας του τύπου “Μα το Αιγαίο είναι μία μεγάλη θάλασσα! Ας την διαιρέσουμε σε δύο ίσα τμήματα” είναι πραγματικά αποκομμένη από την πραγματικότητα! Και από τη δικαιοσύνη επίσης… Τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στα νησιά του Αιγαίου είναι αναμφισβήτητα. Αυτό που η Τουρκία αντιλαμβάνεται ως πρόβλημα είναι η εγγύτητα κάποιων ελληνικών νησιών προς την ακτή της Ανατολίας. Αυτό όμως δεν αλλάζει την πραγματικότητα.
Χωρικά ύδατα και ΑΟΖ
Εκτός από την Ίμβρο, την Τένεδο, τα Πριγκηπονήσια και όλα τα νησιά, νησάκια και βραχονησίδες που βρίσκονται σε απόσταση τριών μιλίων από την Ανατολία, όλα τα άλλα νησιά, νησάκια και βραχονησίδες ανήκουν στην Ελλάδα. Σε αυτό δεν είναι δυνατόν να λάβουμε υπ’ όψιν κουβέντες καφενείου του τύπου “Μα αυτό είναι υπερβολικό!”.
Έδαφος χωρίς ιδιοκτήτη, είτε πρόκειται για ξηρά είτε για νησί, δεν διαφέρει, δεν σας ανήκουν. Τελεία! Η παράδοση αυτών των νησιών στην Ελλάδα έγινε με διεθνείς Συνθήκες. Ούτε είναι κάποιο περιστατικό που συνέβη χτες. Η Συνθήκη της Λωζάννης υπογράφηκε το 1923 και τα νησιά έμειναν στην Ελλάδα. Τα Δωδεκάνησα ήταν της Ιταλίας και όταν η Ιταλία έχασε τον πόλεμο μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Συνθήκη των Παρισίων αυτά τα νησιά πέρασαν στην Ελλάδα. Η Τουρκία δεν πρόβαλε κάποια αντίρρηση σε αυτό, ούτε υπήρχε άλλωστε κάποιο νομικό έδαφος για κάτι τέτοιο. Για αυτό και η Τουρκία δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να στείλει καν αντιπροσωπεία στο Παρίσι.
Ας διαπιστώσουμε τώρα το εξής. Τα νησιά όπως και η ηπειρωτική χώρα έχουν δικαιώματα σε υφαλοκρηπίδα, χωρικά ύδατα και ΑΟΖ. Αυτό η Τουρκία δεν το δέχεται. Εντάξει, αλλά αυτό δεν έχει κάποια σημασία. Διότι υπάρχει ο κανόνας του Διεθνούς Δικαίου. Αυτό αναγράφεται στη Σύμβαση για το Θαλάσσιο Δίκαιο του 1983. Ναι η Τουρκία δεν το υπέγραψε και για αυτό δεν την δεσμεύει.
Αλλά αυτός είναι επίσης ένας προφορικός κανόνας του Διεθνούς Δικαίου. Επιπλέον, η μη αναγνώριση αυτής της κατάστασης των νησιών, ουσιαστικά, δεν αλλάζει τίποτα. Αυτό είναι το status quo. Η Ελλάδα δεν θα δεχτεί ποτέ την αλλαγή του status quo. Και σήμερα η Ελλάδα στο θέμα του status quo και των δικαιωμάτων των νησιών του Αιγαίου έχει δίκιο.
Γιατί εξοπλίζουν τα νησιά οι Έλληνες
Ας έρθουμε στο θέμα του εξοπλισμού των νησιών του Αιγαίου. Πότε το έπραξε αυτό η Ελλάδα; Μετά από τη σύσταση της στρατιάς του Αιγαίου από την Τουρκία! Ποιος είναι ο λόγος που η Τουρκία, εκτός του πλαισίου του ΝΑΤΟ, ίδρυσε τη στρατιά του Αιγαίου; Πρόκειται για μία στρατιά που στρέφεται κατά της Ελλάδας. Αυτό είναι το πρώτο. Και ο δεύτερος λόγος για τον οποίο η Ελλάδα εξόπλισε τα νησιά του Αιγαίου είναι ότι, μετά την απόβαση του 1974 στην Κύπρο, όπως είχε συμβεί και με την Κύπρο, ξαφνικά, σαν να έπεσε από τον ουρανό, άρχισε να τίθενται στην επικαιρότητα θέματα του Αιγαίου. Κι όμως τα λεγόμενα θέματα του Αιγαίου πριν από το 1950 δεν υπήρχαν.
Μετά από το 1950 το Δημοκρατικό Κόμμα άρχισε να ακολουθεί μία πιο ενεργητική εξωτερική πολιτική. Για αυτόν τον λόγο και η Κύπρος έγινε ένα από τα πιο βασικά πεδία αγώνων. Όταν μετά το 1974 Τουρκία δεν απέσυρε τη στρατιωτική της παρουσία από την Κύπρο και δεν αποκατέστησε εκ νέου αυτά που επέβαλαν το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Ελλάδα ανησύχησε. Και ακόμα περισσότερο, όταν στην κατεύθυνση των πραξικοπηματιών στρατηγών στις αρχές της δεκαετίας του ’80 συστάθηκε η KKTC, η Τουρκία πλέον από πλευράς Διεθνούς Δικαίου κατέστη εξ ολοκλήρου εισβολέας. Σήμερα καταγγέλλουμε τη ρωσική εισβολή και την ενσωμάτωση της Κριμαίας από τη Ρωσία, έτσι δεν είναι; Μα αυτή ακριβώς είναι η θέση της Τουρκίας στην Κύπρο.
Η Τουρκία, που από το 1974 έκανε την επέμβασή της με την ιδιότητά της ως κράτος εγγυητής, σύμφωνα με τις Συνθήκες Λονδίνο και Ζυρίχης, που της απέδωσαν αυτή την ιδιότητα, δεν έπραξε αυτά που έπρεπε. Κι όμως ο επίσημος σκοπός της επέμβασης ήταν η εξουδετέρωση του πραξικοπήματος που είχε κάνει ο Νίκος Σαμψών μαζί με τα μέλη της ΕΟΚΑ. Αυτή ήταν η δικαιολογία. Το να επαναφέρουν δηλαδή το Σύνταγμα της Κύπρου. Να διασφαλίσουν τη συνταγματική τάξη στο νησί. Διότι εκείνες οι Συνθήκες δεν έδιναν τη δυνατότητα στην Τουρκία να καταλάβει και να διαιρέσει την Κύπρο.
Σε αυτές τις Συνθήκες, η Ελλάδα φοβήθηκε πως η Τουρκία θα ακολουθούσε μία παρόμοια συμπεριφορά και στο Αιγαίο. Και εξόπλισε τα νησιά, για να διασφαλίσει την ελάχιστη τους άμυνα. Τι θα πει εξόπλισε; Ο ελληνικός Στρατός βρίσκεται εκεί για να προστατέψει τα δικά του νησιά. Βλέποντας τη σημερινή στάση του επεκτατικού καθεστώτος στην Άγκυρα, μπορείτε να πείτε πως αυτή η κίνηση της Ελλάδας ήταν αχρείαστη; Η Τουρκία σήμερα δημόσια δηλώνει πως δεν αναγνωρίζει το πεδίο κυριαρχίας της γειτονικής χώρας. Αν υπό αυτές τις συνθήκες, η Ελλάδα δεν μπορούσε να υπερασπιστεί τα νησιά της, αυτό κατά τη γνώμη σας δεν θα αποτελούσε μία απειλή για την εδαφική της ακεραιότητα;
Η Τουρκία άλλαξε το status quo
Η διεθνής πολιτική προχωρά με δράσεις και αντιδράσεις. Η Τουρκία έκανε μία δράση και τώρα η αντίδραση σε αυτό είναι αναπόφευκτη. Η Τουρκία μετά το 1974, μη αποσύροντας τον στρατό της από την Κύπρο, έκανε αλλαγή στο status quo. Αυτή είναι η δράση. Ενώ η Ελλάδα ως αντίδραση εξόπλισε τα νησιά της στο Αιγαίο. Η Τουρκία από το 1974 και μετά κατέχει στρατιωτικά το 40% των εδαφών μιας άλλης χώρας. Μήπως υπάρχει ενόχληση που το λέω; Λυπάμαι, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Και μάλιστα, αυτό με το σχέδιο Ανάν (απόσυρση στρατιωτών από το νησί και επανένωση της Κύπρου) το είχαν αποδεχθεί σιωπηλά και οι σημερινοί διαχειριστές της εξουσίας στην Άγκυρα.
Η Τουρκία σήμερα δυναμιτίζει τα θεμέλια της τάξης που έστησε η Λωζάννη. Αυτό αν το έκανε η Ελλάδα, η Άγκυρα θα έπρεπε να υπερασπιστεί με όλη της τη δύναμη τη Συνθήκη της Λωζάννης. Για ποιον λόγο; Διότι η Λωζάννη είναι που κατέστησε άκυρη την Συνθήκη των Σεβρών, για αυτό! Αν δεν υπάρχει η Λωζάννη, τότε ισχύει η Συνθήκη των Σεβρών.
Η Τουρκία μοιάζει στριμωγμένη στο κείμενο της Λωζάννης, που αποτελεί όμως την εγγύηση για την ύπαρξή της. Δεν σκέφτεται όμως καθόλου το ποια είναι η εναλλακτική αυτού του κειμένου.
Συγχωρέστε με, αλλά αυτή είναι μία θέση όχι και πολύ έξυπνη. Και επιπλέον είναι μία θέση νομικά και ηθικά αδύναμη. Και το σημαντικότερο, είναι μία επικίνδυνη θέση. Ελπίζω ότι οι ταραχοποιοί στην Άγκυρα και μερικοί τυχοδιώκτες δευτεροκλασάτοι αξιωματικοί με προφίλ σαν τον Ενβέρ πασά, να μη ρίξουν τη χώρα στη φωτιά».
Επιβεβλημένη η οχύρωση των νησιών από την Ελλάδα
Χαστούκι στην προπαγάνδα της Τουρκίας για την «υποχρέωση» αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών του Ανατολικού Αιγαίου αποτελεί και η ανάρτηση του Τούρκου μπλόγκερ Κοράι Πεχλιβάνογλου.
Στη μακροσκελή ανάρτησή του επισημαίνει ότι η οχύρωση των νησιών από την Ελλάδα ήταν επιβεβλημένη, από τη στιγμή που η Τουρκία παρέταξε στην απέναντι ενδοχώρα της ολόκληρη στρατιά.
«Γιατί η Ελλάδα όπλισε τα νησιά και ήταν σωστό:
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης: «…Στα νησιά της Ανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα στα Λήμνος, Σαμοθράκη, Λέσβος, Χίος, Σάμος και Ικαρία, η Ελλάδα δεν θα μπορεί να δημιουργήσει καμία ναυτική βάση και καμία οχύρωση σε αυτά.
Σύμφωνα με την ίδια συμφωνία, η Τουρκία δεν θα μπορεί να διατηρεί ένοπλες δυνάμεις στα στενά. Και πάλι, σύμφωνα με τη Λωζάννη, η Τουρκία έπρεπε να είχε δώσει αυτονομία στην Ίμβρο και την Τένεδο.
Ωστόσο, η Τουρκία δεν τήρησε την υπόσχεσή της να δώσει αυτονομία στην Ίμβρο και την Τένεδο. Παραβιάζοντας τη Λωζάννη ενσωμάτωσε και τα δύο αυτά νησιά. Η Τουρκία παρέκαμψε επίσης την υποχρέωση για μη εξοπλισμό των στενών που ανέφερε η Λωζάννη μέσω της Σύμβασης για τα Στενά του Μοντρέ του 1936.
Οι διεθνείς και περιφερειακές αλλαγές ισχύος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αποτελούν απόδειξη ότι οι συνθήκες υπό τις οποίες συνήφθησαν οι συμφωνίες αφοπλισμού έχουν υποστεί ριζικές αλλαγές. Το άρθρο σχετικά με τη Λωζάννη δεν ίσχυε πλέον ενόψει αυτής της νέας συνθήκης.
Τώρα, τα δύο κράτη έγιναν δύο χώρες που ένωσαν τις δυνάμεις τους ενάντια στη σοβιετική εισβολή και θα πολεμούσαν μαζί, όταν γινόταν πόλεμος. Σε σχέση με αυτό, το ΝΑΤΟ έχει δημιουργήσει ένα γενικό σύστημα ασφάλειας για την Τουρκία και την Ελλάδα, που προκάλεσε την ακυρότητα του αποστρατικοποιημένου καθεστώτος των νησιών.
Τόσο οι ένοπλες δυνάμεις της Τουρκίας στα στενά όσο και οι συσσωρεύσεις της Ελλάδας στα νησιά θεωρήθηκαν ως μέρος της κοινής άμυνας. Η Σύμβαση του Μοντρέ του 1936, που αντικατέστησε τη Σύμβαση για τα Στενά της Λωζάννης, έδωσε στην Ελλάδα το δικαίωμα να οπλίσει τα νησιά.
Με βάση αυτήν τη συμφωνία, η Τουρκία εξόπλισε τα στενά και τα νησιά μπροστά στα στενά. Αυτό το δικαίωμα, που ισχύει για την Τουρκία, ισχύει και για την Ελλάδα. Επομένως, δεν υπάρχει πρόβλημα στην Ελλάδα να οπλίσει τα νησιά της. Ομοίως, αυτές οι δύο χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ οικοδομούνται ενάντια στην πιθανή σοβιετική απειλή.
…Η Ελλάδα έχει ασκήσει το δικαίωμα της αυτοάμυνας που παρέχεται από τη Συνθήκη του ΟΗΕ. Η Ελλάδα θέτει αυτά τα δεδομένα ως τον ακρογωνιαίο λίθο του ισχυρισμού της, υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία απείλησε τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ειδικά μετά τα γεγονότα της Κύπρου του 1974.
Εφόσον το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών αναγνωρίζει επίσης το δικαίωμα αυτοάμυνας στα κράτη-μέλη, η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι μπροστά σε μια τέτοια απειλή προκύπτει το δικαίωμα στρατιωτικοποίησης των νησιών.
Όταν υπάρχει στρατός όπως η Στρατιά του Αιγαίου, δεν υπάρχει λογική στο να μιλάμε για τα όπλα της Ελλάδας στα νησιά. Επιπλέον, αυτές οι οχυρώσεις στα ελληνικά νησιά αποτελούν μέρος της άμυνας του ΝΑΤΟ.
Νομίζω ότι δεν υπάρχει καμία υλική βάση για να ασκήσουμε κριτική στην Ελλάδα για αυτό το θέμα. Όταν δημιουργείς Στρατιά Αιγαίου εναντίον της Ελλάδας, θα χρησιμοποιήσει το δικαίωμά της να αμυνθεί».
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
