Από το γκολφ του Κ. Καραμανλή, στην Ελούντα του Ανδρέα και το Μαράθι του Κων. Μητσοτάκη
Δεν υπάρχει άλλη φράση που να είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένη με το καλοκαίρι και την πολιτική ζωή του τόπου από το «δεν θα χαλάσουμε τα μπάνια του λαού», με τον Ανδρέα Παπανδρέου τον Ιούλιο του 1987 να ξορκίζει κάθε σενάριο προσφυγής σε κάλπες και να ξεκαθαρίζει ότι (σχεδόν) τίποτα δεν μπορεί να χαλάσει τη θερινή ραστώνη και τις διακοπές των πολιτών.
Εκτός όμως από τον λαό, τα καλοκαιρινά μπάνια τους απολαμβάνουν διαχρονικά και οι πρωθυπουργοί της χώρας: άλλοτε σε κοσμικά και πολύβουα μέρη, άλλοτε με λίγους κι εκλεκτούς φίλους. Άλλοτε αποφεύγοντας κάθε πολιτική συζήτηση, άλλοτε επιλύοντας ακόμη και διάφορες μεταξύ αντιπάλων κρατών. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις συναντήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου στην Ελούντα, τα μακροβούτια του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στο Μαράθι ή τις εξορμήσεις με βάρκα του Κώστα Καραμανλή στις παραλίες της Ίου.
Από την Κέρκυρα στη Μύκονο
Η αδυναμία του Εθνάρχη Κωνσταντίνου Καραμανλή στο γκολφ ήταν γνωστή σε όλους από τα πρώτα χρόνια ενασχόλησής του με την πολιτική ζωή του τόπου. Γι’ αυτό η Κέρκυρα αποτελούσε αγαπημένη επιλογή για καλοκαιρινή ανάπαυλα, καθώς -μεταξύ άλλων- δίπλα στο ξενοδοχείο που κατέλυε ο Σερραίος πολιτικός υπήρχε ένα πολύ σύγχρονο γήπεδο γκολφ, σχεδιασμένο από Ελβετό αρχιτέκτονα. Μάλιστα, ο Εθνάρχης ήταν αυτός που το 1965 έδωσε στον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου και προσωπικό του φίλο, Χαράλαμπο Τσαούσογλου, την ιδέα για την κατασκευή του συγκεκριμένου γηπέδου, το οποίο επισκεπτόταν κάθε καλοκαίρι.
Ξεχωριστό κεφάλαιο στις καλοκαιρινές διακοπές του Κωνσταντίνου Καραμανλή αποτελεί η Μύκονος, την οποία επισκέφτηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του ’50, πολύ πριν γίνει το κοσμοπολιτικό νησί των τελευταίων δεκαετιών. Ο Εθνάρχης συνήθιζε να διαμένει σε ένα μικρό και ήσυχο ξενοδοχείο στην παραλία του Αγίου Ιωάννη, το οποίο μάλιστα ανήκε στον στενό συνεργάτη του Θεόδωρο Χαριτόπουλο. Όμως, είχε και εκλεκτούς φίλους που διέθεταν σπίτια στο «νησί των ανέμων» και απολάμβανε ιδιαίτερα την παρέα του Θεόδωρου Νικολαΐδη, του ιστορικού εκδότη της αθλητικής εφημερίδας «Φως των Σπορ» που τον φιλοξενούσε στον Ορνό για ατελείωτες συζητήσεις συντροφιά με ένα ποτήρι καλό -αλλά πάντα νερωμένο-ουίσκι.
Υψηλή πολιτική στην Ελούντα
Αν και ο Ανδρέας Παπανδρέου ήθελε να αφήνει τον λαό να απολαμβάνει τα… μπάνια του, ο ίδιος κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών του συνήθιζε να λαμβάνει σημαντικές πολιτικές αποφάσεις, με αποτέλεσμα υπουργοί και βουλευτές να μη νιώθουν τόσο… άνετα όταν τον έβλεπαν να αναχωρεί είτε για την Κέρκυρα είτε για την Ελούντα στο Λασίθι της Κρήτης.
Η πολιτική ιστορία έχει καταγράψει πως ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές της 2ας Ιουνίου 1985, ορκίζεται μαζί με τη νέα κυβέρνηση, φεύγει για διακοπές στο νησί του Ιονίου όπου και αποφασίζει να προβεί σε… ανασχηματισμό προτού το σχήμα συμπληρώσει έστω δύο μήνες (σ.σ.: 26 Ιουλίου). Αυτό καθώς η χώρα βρέθηκε αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο αδυναμίας πληρωμής μισθών και συντάξεων, με τον Κώστα Σημίτη να αναλαμβάνει υπουργός Οικονομικών και τον Κώστα Λαλιώτη, νέο κυβερνητικό εκπρόσωπο. Ένα χρόνο αργότερα, στις 25 Ιουλίου 1986, αφού πρώτα έχει… επεξεργαστεί τις αλλαγές κατά τη διάρκεια διακοπών στο «νησί των Φαιάκων», ο τότε πρωθυπουργός θα προχωρήσει και πάλι σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης με το συγκεκριμένο σχήμα πάντως να αντέχει για δύο ολόκληρα χρόνια. Στις τελευταίες του διακοπές ως πρωθυπουργός στην Κέρκυρα, το τρικυμιώδες 1989, θα τραβηχτεί και η φωτογραφία με τη Δήμητρα Λιάνη να βγαίνει από την πισίνα του ξενοδοχείου και να κάθεται στη συνέχεια δίπλα στον -σύζυγό της πλέον- Ανδρέα Παπανδρέου.
Το μέρος, όμως, που ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ έχει συνδέσει με καλοκαιρινές διακοπές, διεθνείς επαφές και σημαντικές αποφάσεις, δεν είναι άλλο από την Ελούντα. Εκεί πριν από τέσσερις δεκαετίες, τον Νοέμβριο του 1984, θα συναντηθεί με τον Λίβυο ηγέτη Μουαμάρ αλ Καντάφι και τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν. Η συνάντηση στο ξενοδοχείο «AstirPalace» στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, με τους δύο πολιτικούς να συμφωνούν για ειρήνευση στο Τσαντ της Αφρικής και με τις εφημερίδες της εποχής να κάνουν λόγο για τη «συμφωνία της Ελούντας».
Από το 1989 και μετά ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ επιλέγει ως κατάλυμα το «EloundaBeach», με τη διοίκηση του ξενοδοχείου να τον υποδέχεται με ιδιαίτερο τρόπο, καθώς μόλις κάθισε για το πρώτο δείπνο με τη Δήμητρα Λιάνη και την παρέα τους, εμφανίστηκε η τραγουδίστρια Μάρθα. Η καλλιτέχνιδα ερμήνευσε ένα από τα αγαπημένα τραγούδια του τότε πρωθυπουργού με τίτλο «Αγάπησέ με» και πρώτη εκτέλεση από τη Χαρούλα Αλεξίου. Οι Γιώργος Λιάνης, Κάρολος Παπούλιας, Γιώργος Κατσιφάρας και Αντώνης Λιβάνης είναι μερικά μόνο από τα προβεβλημένα στελέχη του κόμματος που τη δεκαετία του ’80 θα επισκεφτούν το πανέμορφο μέρος για να συναντήσουν τον ηγέτη τους.
Μακροβούτια στο Μαράθι Χανίων
Τον δεινό κολυμβητή Κωνσταντίνο Μητσοτάκη ακολουθούσαν οι τηλεοπτικές κάμερες μέχρι το Μαράθι. Αυτή ήταν η αγαπημένη του παραλία στα Χανιά (σ.σ.: δεν άλλαζε τις διακοπές στην Κρήτη για κανέναν λόγο), προκειμένου να καταγράψουν το… καθιερωμένο μακροβούτι του. Αυτή η καλοκαιρινή συνήθεια του Κρητικού πολιτικού θα μπορούσε κανείς να πει ότι -ιδίως τα χρόνια που διετέλεσε πρωθυπουργός της χώρας- ήταν το… σήμα πως τις επόμενες ημέρες δεν θα υπάρχουν εξελίξεις και μπορούν άπαντες να απολαύσουν τη θερινή ραστώνη. Παράλληλα, καθώς το καθιερωμένο μακροβούτι συνεχίστηκε μέχρι αρκετά μεγάλη ηλικία, ήταν κι ένας συμβολισμός πως παραμένει σε άριστη σωματική κατάσταση.
Για τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη ο καλοκαιρινός προορισμός ήταν ένας: η κατοικία στο Ακρωτήρι των Χανίων, εκεί όπου συγκεντρώνονταν όλη η οικογένεια αλλά και πολλοί φίλοι του για να απολαύσουν τους εκλεκτούς μεζέδες της Μαρίκας, τσικουδιά και καλή παρέα. Αν και απέφευγε τις πολιτικές επαφές, στην ιστορία έχει περάσει η επίσκεψη το 1991 του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, μαζί με τη σύζυγό του Μπάρμπαρα όπου γεύτηκαν -και κατενθουσιάστηκαν- τα φημισμένα ντολμαδάκια της Μαρίκας Μητσοτάκη. Μάλιστα, το 1994 ο Αμερικανός πολιτικός (σ.σ.: είχε λήξει η προεδρική του θητεία) επισκέφτηκε ξανά τα Χανιά και το σπίτι του Κρητικού φίλου του.
Διακοπές μόνιμα στη Σίφνο
Οι φήμες λένε ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου κάποτε αναρωτήθηκε: «Μα είναι δυνατόν αυτός ο άνθρωπος να πηγαίνει κάθε καλοκαίρι, επί 20 χρόνια, για διακοπές στο ίδιο μέρος»; Ο λόγος για τον Κώστα Σημίτη, ο οποίος μαζί με τη σύζυγό του Δάφνη κάθε καλοκαίρι επέλεγαν για τη θερινή ραστώνη και τα μπάνια τους τη Σίφνο και συγκεκριμένα ένα ξενοδοχείο στον Πλατύ Γυαλό, κλείνοντας μάλιστα και το ίδιο δωμάτιο. Εκεί το καλοκαίρι του 1996, έχοντας εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και έχοντας διαδεχθεί τον Ανδρέα Παπανδρέου στην πρωθυπουργία (σ.σ.: μετά τον θάνατό του) έλαβε την απόφαση να μην εξαντλήσει την 4ετία, αλλά να πάει σε εθνικές εκλογές προκειμένου να λάβει ο ίδιος τη λαϊκή εντολή για να κυβερνήσει.
Η αμέσως επόμενη επιλογή ήταν η εξοχική κατοικία στους Άγιους Θεοδώρους, ένα σπίτι λιτό -όπως και ο χαρακτήρας του πρώην πρωθυπουργού- αλλά δίπλα στη θάλασσα. Εκεί, μάλιστα, λέγεται ότι προετοίμαζε τις εξαγγελίες του ενόψει των ΔΕΘ του Σεπτεμβρίου.Τέλος, ο Κώστας Σημίτης το μακρινό καλοκαίρι του 2000 επέλεξε να επισκεφτεί τον αγαπημένο καλοκαιρινό προορισμό του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, την Ελούντα.
Δεν άλλαζε το Μαγγανάρι
Και ο Κώστας Καραμανλής, από απλός βουλευτής της ΝΔ ακόμα, είχε επιλέξει για τις καλοκαιρινές βουτιές τουτο μαγευτικό Μαγγανάρι της Ίου, όπου μπορούσε κανείς να προσεγγίσει μόνο διά θαλάσσης το ξενοδοχείο που απολάμβανε τις διακοπές του μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας που τραβάει πάντα ένας πρωθυπουργός. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και μέχρι το καλοκαίρι του 2008 (σ.σ.: τότε πουλήθηκε το συγκρότημα) ο Κώστας Καραμανλής και η Νατάσα Παζαΐτη απολάμβαναν τη συντροφιά των Γάλλων κινηματογραφιστών Ουίλιαμ Φλαζολέ και Σοφί Σμιτ, ένα ζευγάρι με το οποίο έκαναν εξορμήσεις σε παραλίες και ταβερνάκια -με ιδιαίτερη αδυναμία σε αυτό του κυρ Χρήστου-.
Αρκετά συχνά στην καλοκαιρινή παρέα του πρώην πρωθυπουργού, βρίσκονταν δύο στενοί πολιτικοί συνεργάτες τουμε τις συζύγους τους: ο καθηγητής Γιάννης Βαληνάκης και ο Βάκης Φραντζής, με τον τελευταίο μάλιστα να είναι φίλοι από τα παιδικά τους χρόνια.Τα επόμενα χρόνια, έπειτα από σχεδόν τρεις δεκαετίες στην Ίο, ο Κώστας Καραμανλής και η σύζυγός του θα ξεκινήσουν να επισκέπτονται κι άλλα μέρη όπως η Ρόδος, η Μύκονος, η Πάτμος κ.ά., χωρίς όμως να αποκτήσουν κάποια σταθερή συνήθεια για τα καλοκαιριά τους.
Οι ολιγοήμερες μνημονιακές διακοπές
Μια μικρή αδυναμία στην Πάρο, ενδεχομένως και λόγω της παρουσίας του τότε στενού συνεργάτη του Γιάννη Ραγκούση, έδειχνε τα πρώτα του χρόνια ως πρωθυπουργός ο Γιώργος Παπανδρέου, που όμως σχεδόν κάθε καλοκαίρι επέλεγε και διαφορετικό (σ.σ.: πολλές φορές και δύο) νησί για να ξεκουραστεί και να κάνει μπάνια, θαλάσσια σπορ και… ποδήλατο. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνδύαζε το τερπνόν μετά του ωφελίμου, καθώς το «Συμπόσιο της Σύμης» γίνονταν πότε στο ομώνυμο νησί και πότε στη Σάμο, στην Κω, στον Πόρο κ.ά., με τον Γιώργο Παπανδρέου να κάνει και τις βουτιές του.
Ο Αντώνης Σαμαράς έχει την τύχη να κατάγεται από ένα πανέμορφο παραθαλάσσιο μέρος της Ελλάδας, την Πύλο, γι’ αυτό και κανένα καλοκαίρι ως πρωθυπουργός (σ.σ.: σε πολύ δύσκολες συνθήκες) δεν σκέφτηκε να πάει κάπου αλλού. Ακόμη κι όταν επέλεξε ξενοδοχείο για ολιγοήμερη καλοκαιρινή απόδραση, πάλι στη Μεσσηνία έμεινε και επισκέφτηκε το υπερπολυτελές «Costa Navarino» του συμπατριώτη του εφοπλιστή, Βασίλη Κωνσταντακόπουλου. Μοναδική… απουσία όταν περνούσε κάποιες ημέρες διακοπών στο Ναύπλιο, απ’ όπου κατάγεται κι έχει κατοικία η σύζυγός του, Γεωργία.
Τέλος, μπορεί να μη γνωρίζουμε ποιος είναι ο αγαπημένος προορισμός για διακοπές του Αλέξη Τσίπρα, είμαστε όμως σε θέση να ξέρουμε ότι αυτές που μετάνιωσε ήταν στο σκάφος της Γιάννας Παναγοπούλου (σ.σ.: συζύγου του αείμνηστου εφοπλιστή Περικλή Παναγόπουλου) το καλοκαίρι του 2018, λίγες ημέρες μετά την εθνική τραγωδία στο Μάτι. Σταθερή συνήθεια για κάποιαχρόνια αποτέλεσε η παραμονή στη βίλα επιχειρηματία στο Σούνιο, ενώ αρκετά συχνά -αν και για λίγες ημέρες- επέλεγε την Αίγινα και το σπίτι του Αλέκου Φλαμπουράρη.
Κρεμώντας για λίγο το κοστούμι
Αν και η μεταπολιτευτική Ελλάδα έχει περάσει κατά καιρούς πολύ δύσκολες περιόδους, ο χρόνος έχει δείξει ότι «τα μπάνια του λαού» είναι κάτι σαν… Ιερό Δισκοπότηρο για τους πολιτικούς. Άλλωστε, ακόμη και οι πρωθυπουργοί χρειάζεται για κάποιες ημέρες να κρεμάνε για λίγο το κοστούμι και να φοράνε το μαγιό τους, χωρίς όμως τις υπερβολές του παρελθόντος…
Ρεπορτάζ: Κώστας Παπαδόπουλος
