Για την ανισότητα των φύλων, την ευθύνη του καθενός μας απέναντι στην κοινωνική αδικία και την ανάγκη της ατομικής δράσης μίλησε ο ηθοποιός Γιάννης Τσορτέκης σε συνέντευξη του στην Karfitsa, λίγο πριν βρεθεί στη Θεσσαλονίκη με την παράσταση «Ικέτιδες».
Το έργο μιλάει για τον αγώνα της γυναίκας ενάντια στον άνδρα που με τη βία ζητά να της επιβληθεί. Ποια είναι η άποψη σας για την ατομική ευθύνη που έχουν όλοι οι άνθρωποι απέναντι στην πατριαρχία, αλλά και στην ισότητα;
Σε επίπεδο οντότητας οι άνθρωποι είναι ίσοι. Σε καμία περίπτωση και για κανέναν λόγο δεν πρέπει να υπάρχει διάκριση. Οι αιτίες των συμπτωμάτων του σήμερα είναι πολύ βαθιά δομημένες στο παρελθόν. Η συλλογική αντίδραση στην εξισορρόπηση των δικαιωμάτων των ανθρώπων, ανεξαρτήτου φύλου, πρέπει να είναι προτεραιότητα.
Θα πρέπει να σταθούμε στο τι θέση μπορεί συνειδητά να παίρνει ο καθένας απέναντι σε αυτό και να μην καθόμαστε να μας έρθει μια λύση έξωθεν για παράδειγμα από την πολιτεία η οποία μπορεί να κινείται με πολύ αργούς ρυθμούς για να διευκολύνει τις ζωές των πολιτών αυτής της κοινωνίας. Είμαστε όλοι πολίτες και έχουμε ίσα δικαιώματα.
Αυτό προϋποθέτει ατομική προσπάθεια. Είναι εφικτό;
Ξεκινώντας από έναν άνθρωπο μπορεί να γίνει αλλαγή. Αν μιλούσαμε για μια ιδανική πολιτεία αυτή θα ήταν με υπεύθυνους πολίτες στην κρίση τους, στη δράση τους, στην επιλογή τους. Έναν πεπαιδευμένο στην ψυχή πολίτη, ο οποίος μπορεί να λειτουργεί με αντικειμενική κρίση και αυτό είναι κάτι που μας λείπει από τις σχέσεις. Φτάνουμε να είμαστε θεατές σε πολύ δύσκολες καταστάσεις.
Πρέπει να αρχίσουν να μας αφορούν προσωπικά και ζητήματα που δεν αφορούν εμάς. Ο Λίβανος και η Παλαιστίνη είναι πολύ μακριά από εμάς και κάποιοι μπορεί να λυπηθούν για όσα βιώνουν εκεί οι πολίτες, κάποιοι άλλοι όμως όχι. Δεν πρέπει να περιμένουμε να συμβεί κάτι σε εμάς για να κινητοποιηθούμε. Όσο δεν ασχολούμαστε τα προβλήματα γιγαντώνονται, θα γίνουν ένα τεράστιο τέρας, το οποίο θα μας καταπιεί. Θα είναι πολύ αργά για όλους.
Ο καθένας πρέπει να πάρει την ευθύνη του στην κάθε σχέση, προσωπική ή επαγγελματική, που βρίσκεται μέσα και να διαφυλάσσει ο ένας τον άλλον. Να μην αφήνουμε να συμβαίνει η αδικία που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας και να την αποδεχόμαστε επειδή δεν θιγόμαστε εμείς. Πρέπει να διαφοροποιηθούν κάποιοι ηθικοί κανόνες της κοινωνίας, σε προσωπικό επίπεδο να τους ενστερνιστεί ο καθένας, ώστε να μπορέσει να διαμορφωθεί μια καλύτερη πραγματικότητα.
Πως αντιδράτε στην αδικία;
Η αδικία για μένα είναι κόκκινο πανί. Απέναντι της δεν είμαι ποτέ αδρανής. Ο τρόπος που αντιδρώ είναι εντελώς διαφορετικός, αλλά είναι μια δεδομένη συνθήκη για εμένα, γιατί δεν μπορώ να βλέπω να αδικείται κάποιος με βάση τους δικούς μου ηθικούς κανόνες. Αυτό είναι μέσα στην καθημερινότητα μου. Δεν μπορώ την αδικία από άνθρωπο σε άνθρωπο. Δεν το δέχομαι και αντιδρώ. Παίρνω πάντα θέση.
Είναι σπάνιο στις μέρες μας.
Δεν μπορώ να μην αντιδράσω. Δεν μπορώ να είμαι ένα πρόβατο. Ερχόμαστε με αυτή την παιδεία να μην σηκώνουμε κεφάλι, να μην αντιδρούμε , οπότε όταν βλέπουμε την αδικία μπροστά μας με οποιαδήποτε ένταση και αν συντελείται αποστρέφουμε το βλέμμα μας.
Μιλώντας για αδικία, έχετε πει πως παρότι αποφοιτήσατε αριστούχος από το Εθνικό Θέατρο δεν σας πήραν σε παραστάσεις. Πως το διαχειριστήκατε;
Αυτό πάει πολλά χρόνια πίσω. Τότε ήμουν πολύ μικρός και ήταν ένα ισχυρό σημείο που ένιωσα ότι αδικούμε κατάφωρα. Αντέδρασα πιστεύοντας ότι οφείλω στον εαυτό μου ένα βήμα. Έφυγα λοιπόν από εκεί και πήγα αλλού για να δουλέψω. Αυτό είχε να κάνει με το πόσο συμπυκνωμένο ήταν το αίσθημα της αδικίας που βίωνα.
Σας πείσμωσε;
Φυσικά, αλλά ήταν μια αδικία θα μπορούσε κιόλας να με ακυρώσει. Όλα τα πράγματα έχουν δυο πλευρές και οφείλουμε να τις βλέπουμε, διότι τα πράγματα συμβαίνουν και συνειδητά και ερήμην μας. Επειδή μιλάμε για την αδικία και την βία της αδικίας, όταν βλέπουμε να συμβαίνει δίπλα μας πρέπει να παίρνουμε θέση. Πρέπει να τολμάμε.
Αυτό σας έχει μάθει η ζωή;
Η ζωή μου έχει μάθει πολλά και συνεχίζει να μου μαθαίνει. Ο πατέρας μου έλεγε «vivere pericolosamente», δηλαδή «ζήσε επικίνδυνα», με το ρίσκο και την τόλμη και όχι με την προϋπόθεση της αυτοακύρωσης. Όλα τα πράγματα, έτσι όπως δομείται το σύστημα μέσα από τον άκρως καπιταλιστικό μηχανισμό στον οποίο ζούμε, σκοπό έχουν να σε ακυρώσουν ως προσωπικότητα. Εξού και αυτές οι παροχές σε επίπεδο ηλεκτρονικών υπολογιστών, κινητών και τεχνολογίας. Στόχος τους είναι η απομόνωση του ανθρώπου, η παντελής αποκοινωνικοποιήση του. Για αυτό είναι όλοι με ένα κινητό στο χέρι. Ένα Like μπορεί να ενισχύσει ή να καταστρέψει μια στιγμή. Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει πως είναι να φλερτάρουν, έχει ναρκωθεί αυτή η ικανότητα του να ερωτεύεται και να δημιουργεί σχέσεις. Είμαστε λίγο αποχαυνωμένοι. Χρειαζόμαστε αντίδραση. Οι άνθρωποι δεν έχουν προσωπικό χρόνο γιατί εργάζονται 10-14 ώρες την ημέρα απομονωμένοι και δεν έχουν την δυνατότητα να ξεκουραστούν και να συναναστραφούν με άλλα άτομα.
Ποια είναι η αντίδραση σας σε αυτή την παράνοια;
Στο να επιδιώκω όσο το δυνατόν περισσότερο την επαφή μου με ανθρώπους. Να βλέπω τους φίλους μου. Η κοινωνική συναναστροφή που δεν χρειάζεται το κινητό τηλέφωνο.
Είστε ΑΕΚτζής. Πως βλέπετε την έλευση του νέου προέδρου στην ΠΑΕ, του Μάριου Ηλιόπουλου; Πως θα τα πάει φέτος η ομάδα;
Είμαι ΑΕΚτζης, τελεία και παύλα. Ο νέος πρόεδρος είναι ένας αξιόλογος άνθρωπος, όπως ήταν και ο προηγούμενος. Με συγκινεί το κίτρινο και το μαύρο χρώμα, ο Δικέφαλος, σε αυτό πιστεύω, αυτό ονειρεύομαι, αυτό θα συνεχίσω να ονειρεύομαι. Στεναχωριέμαι όταν δεν κερδίζουμε. Ενθουσιάζομαι όταν ξεκινάμε από την αρχή. Η ΑΕΚ είναι μια ιδέα. Είμαι ένας φίλαθλος. Τα εύκολα, τα δύσκολα, η στεναχώρια και η χαρά είναι μέσα στο παιχνίδι. Ελπίζω και εύχομαι πάντα τα καλύτερα για την ΑΕΚάρα μου. Μακάρι να πάρουμε εμείς το πρωτάθλημα, αλλά αν δεν το πάρουμε δεν πειράζει.