Σε γνωστό σύγγραμμα επιφανούς πολιτικού αναλυτή και καθηγητή Πολιτικής Επικοινωνίας, αναφέρεται ότι τα ίδια πρόσωπα, οι «μαϊντανοί», σε διάφορα ηλεκτρονικά μέσα, ήταν μια επινόηση για να αποφεύγεται το αποκαλούμενο ζάπινγκ. Ο λόγος, σε όποιο κανάλι κι αν «γύριζες», τον ίδιο «μαϊντανό» θα έβλεπες, είτε σε πρωινάδικη εκπομπή είτε στις ειδήσεις, που έπαψαν πλέον να είναι μακρόσυρτες συζητήσεις σε αρκετά κανάλια. Και, φυσικά, και οι περισσότεροι «τηλε-μαϊντανοί», τα γνωστά πολιτικά πρόσωπα που, αν δεν ήταν καλεσμένοι σε πάνελ, είχαν τη δική τους εκπομπή για «φρεσκάρισμα» του προφίλ τους, ιδιαίτερα λίγο πριν από την περίοδο των εκλογών.
Οι πολιτικοί «τηλε-μαϊντανοί» θεωρούνταν προστατευόμενο είδος από τα μέσα ενημέρωσης και η «καλλιέργειά» τους επιδοτούνταν από τους πολίτες με την ψήφο τους σε κάθε εκλογική διαδικασία. Τώρα, αν, μαζί με τους πολιτικούς που άξιζαν να εκλεγούν, εκλέγονταν και διάφορες ακόμη ποικιλίες, όπως «παράσιτα, βούρλα, βλίτα, και γλάστρες», η ευθύνη βαραίνει περισσότερο τους πολίτες απ’ ό,τι τα κανάλια.
Βέβαια, στην τηλεοπτική δημοκρατία όπου ζούμε, ενδημεί ακόμη ένας μικρός αριθμός ειδών που κατακλύζουν τα τηλεοπτικά σαλόνια μας και φιλοδοξούν να κυριαρχήσουν στις τελευταίες σκέψεις μας πριν κοιμηθούμε. Κονταροχτυπιούνται, φωνασκούν, «αναλύουν» με τον δικό τους τρόπο τα πάντα.
Σήμερα διανύουμε μια περίοδο κρίσιμων πολιτικών εξελίξεων, με ανοιχτό το ενδεχόμενο αιφνίδιας προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία, λόγω της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας, των εθνικών θεμάτων, της ακρίβειας κ.λπ. με αποτέλεσμα τα επικοινωνιακά επιτελεία των πολιτικών και υποψήφιων πολιτικών να επιδίδονται σε «μιντιακούς αγώνες», για να πετύχουν λίγα λεπτά αναγνωρισιμότητας των επικεφαλής τους σε εθνικής και τοπικής εμβέλειας των καναλιών.
Στο παρελθόν, όντως, η συγκεκριμένη συνταγή μπορούσε να αποφέρει κάποια αποτελέσματα, ωστόσο προϊόντος του χρόνου έχει αποδειχθεί ότι η μη στοχευμένη ή η υπερβολική έκθεση ενός πολιτικού στη δημοσιότητα μόνο κακό μπορεί να προκαλέσει. Δεν προέκυψε τυχαία ο ορισμός του τηλεοπτικού «μαϊντανού» ή της τηλεοπτικής «γλάστρας» που αναφέρθηκε πιο πάνω.
Στις μέρες μας, μία και μόνο αποτυχημένη τηλεοπτική παρουσία, ένα γλωσσικό ολίσθημα, μπορεί να ακολουθήσει έναν πολιτικό για μια ολόκληρη ζωή. Εξάλλου, τις περισσότερες φορές στις ολιγόλεπτες εμφανίσεις ενός πολιτικού, ή εκκολαπτόμενου πολιτικού, σε ενημερωτική εκπομπή, εάν εκείνος δεν «προκαλέσει» με βαρύγδουπες ή προκλητικές δηλώσεις το τηλεοπτικό πάνελ –πολλά τα παραδείγματα τον τελευταίο καιρό–, δεν θα μπορέσει ούτε να αναπτύξει επαρκώς τις απόψεις του, ούτε να περάσει το μήνυμα που θέλει στους εν δυνάμει ψηφοφόρους του.
Στην καλύτερη περίπτωση θα τον αναγνωρίσουν κάποιοι άνθρωποι παραπάνω, γιατί απλά θα τον δουν στους δέκτες τους για λίγα δεύτερα, στη χειρότερη ωστόσο η παρουσία του μπορεί να αναπαραχθεί σε σατιρική εκπομπή, που αντλεί τη θεματολογία της από αυτού του τύπου τις εκπομπές. Η τηλεοπτική αρένα είναι δύσκολη και σε αυτήν μπορεί να λειτουργήσει μόνο όποιος έχει και προσόντα καλού ηθοποιού. Η γνώση για το πρόσωπο του υποψηφίου είναι το κομβικότερο κριτήριο επιλογής, και αυτή δεν ταυτίζεται πια με τα παραδοσιακά μέσα διοχέτευσης της εικόνας, αλλά έχει προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της εποχής των social media, που πρέπει να λάβει υπόψη του ο πολιτικός είτε είναι νέος, είτε είναι εμπειρότερος.
Ήρθε ο καιρός να ξεκαθαριστεί όχι μόνο το πολιτικό τοπίο αλλά και το τηλεοπτικό. Και ο «δημοσιογράφος-παρουσιαστής» να προσαρμοστεί χωρίς εξαλλοσύνες και φωνασκίες. Ίσως ήρθε ο καιρός για νέα για πολιτική «σαλάτα», αλλά χωρίς νέους πολιτικούς «διασκεδαστές»! Με τη μοναδική γεύση της αξιοσύνης! Οι σύγχρονες απαιτήσεις γύρω από μια υποψηφιότητα ενός πολιτικού ξεπερνούν την εφήμερη συμμετοχή σε τηλεοράσεις, ραδιόφωνα και ιντερνετικά μέσα.
Η σωστή ανάδειξη της υποψηφιότητας και η δόμηση του προφίλ του για να ξεχωρίσει δεν εξυπηρετούνται αποκλειστικά από δύο άρθρα και δύο εμφανίσεις στην τηλεόραση ή από τα likes και τους followers στα social. Τα κριτήρια ψήφου των πολιτών έχουν αλλάξει. Είναι πλέον σύνθετα και περίπλοκα και δύσκολα κωδικοποιούνται σε ένα άρθρο. Άλλωστε και η σχέση των πολιτών με τα Μέσα δεν περνάει και τις καλύτερες μέρες της. Πολλά από αυτά θεωρούνται κατευθυνόμενα, συστημικά και δεν πείθουν, όπως παλιά, με τις επιλογές τους.
Η ταυτοποίηση ενός πολιτικού προσώπου με ένα τέτοιο Μέσο εγκυμονεί κινδύνους για την εικόνα του. Μια ακόμη απόδειξη είναι ότι στις τελευταίες εθνικές και αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν εκλεγεί πολλά νέα πρόσωπα, που δεν «πέρασαν» ούτε έξω από πόρτες των Μέσων. Απλά, «δούλεψαν» δίπλα στον πολίτη-ψηφοφόρο.
Οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες της επικοινωνίας θα σας βοηθήσουν να σχεδιάσετε την επικοινωνιακή στρατηγική σας και να πετύχετε τον στόχο σας.
του Θανάση Παπαμιχαήλ
Επικοινωνιολόγος-Συγγραφέας Οδηγών Πολιτικής Αυτοβελτίωσης (Σ.Ο.Π.Α.)
