Tο 2025 θα είναι μία μεταβατική χρονιά, κατά πως υποστηρίζουν πολιτικοί αναλυτές; Πριν δοθεί οιαδήποτε απάντηση, καλό θα ήταν να ανατρέξουμε στην περασμένη χρόνια, η οποία μας άφησε μια κάποια «μαγιά» για τις πιθανολογούμενες πολιτικές εξελίξεις.
Η ψήφιση του νομοσχεδίου για την ισότητα στον γάμο ήταν, αδιαμφισβήτητα, το πολιτικό και κοινωνικό γεγονός της περασμένης χρονιάς. Και ήρθε, μην το ξεχνάμε, από μία κεντροδεξιά κυβέρνηση. Επρόκειτο για μία απόφαση που πιστώνει στον Μητσοτάκη πολιτική και μεταρρυθμιστική τόλμη και μάλιστα λίγο πριν στηθούν οι κάλπες των ευρωεκλογών, όπου και κατεγράφη κόστος για την κυβέρνηση. Αν το εξετάσουμε πολιτικά, θα δούμε ένα σαφές νεύμα του πρωθυπουργού προς το κεντρώο ακροατήριο με συνειδητές αποστάσεις από τα παραδοσιακά δεξιά αντανακλαστικά. Αυτή η κίνηση αποτέλεσε θρυαλλίδα εξελίξεων στα δεξιά της ΝΔ, κάτι που αποτυπώθηκε στο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών. Σήμερα δε, το εκλογικό ή δημοσκοπικό άθροισμα των κομμάτων που βρίσκονται στα δεξιά της ΝΔ δείχνει προς ένα ενδιαφέρον ποσοστό που, σίγουρα, διαμορφώνει καινούργιο τοπίο. Και είναι αυτή η αίσθηση, της συντηρητικής στροφής που κάνει τμήμα της κοινωνίας, που δίνει ερείσματα για κινήσεις όπως, για παράδειγμα, η έξοδος του Αντώνη Σαμαρά από τη ΝΔ. Το 2024, λοιπόν, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η χρονιά της δεξιάς αντισυστημικότητας. Μπορεί να μη βλέπουμε κάτι που έρχεται με ορμή, πλην όμως διακρίνουμε μία τάση η οποία καταγράφεται με σαφήνεια. Και καθώς οι αντιδράσεις για τον γάμο των ομοφύλων έχουν πλέον εξατμιστεί, τα ελληνοτουρκικά αναμένεται να είναι το πεδίο πάνω στο οποίο θα πατήσει ο δεξιός αντισυστημισμός.
Αντίστοιχα, η χρονιά που μας άφησε θα έχει θέση, ως χρονολογία, στη μαρμάρινη ταφόπλακα της κυβερνώσας Αριστεράς. Η έκπτωση του ΣΥΡΙΖΑ στη σφαίρα του γελοίου και της γραφικότητας, η αποτυχία της Νέας Αριστεράς και το περίεργο προσωπικό σχήμα της Ζωής. Όλα αυτά μαζί οδηγούν την Αριστερά στο περιθώριο. Και κάπως έτσι, με το ΠΑΣΟΚ να μην παίρνει αυτά που περίμενε και το κόμμα Κασσελάκη να μπαίνει στις μετρήσεις, η νέα χρονιά ξεκίνησε με ένα ψηφιδωτό κομμάτων όπου μπορεί να κυριαρχεί το μπλε και να ακολουθεί το πράσινο, αλλά η εικόνα είναι πολύ μεγαλύτερη. Έχουν βάση οι ισχυρισμοί που διακρίνουν το τέλος των αυτοδυναμιών; Θα αργήσουμε, από ό,τι φαίνεται, να το μάθουμε – έως το 2027 υπάρχει χρόνος.
Μπορεί στην κοινωνία να υπάρχει δυσφορία, κυρίως λόγω της ακρίβειας, πλην όμως δεν βλέπουμε ενίσχυση των σχημάτων που ευαγγελίζονται φθηνό ρεύμα και σούπερ μάρκετ για όλους. Και η ΝΔ συγκρατείται σε ποσοστά που δεν αντιστοιχούν στην γκρίνια που υπάρχει. Για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό; Είναι η έλλειψη εναλλακτικής λύσης; Είναι η αδυναμία του ΠΑΣΟΚ να πείσει; Ίσως όμως είναι και κάποιες «λεπτομέρειες» που επενεργούν. Η κοινωνία π.χ. έχει χωριστεί σε τρία κομμάτια. Είναι αυτοί που περνάνε καλά και έχουν, ακόμα, «μαύρο» χρήμα. Είναι εκείνοι που τα φέρνουν βόλτα κάπως δύσκολα και, τέλος, εκείνοι που πνίγονται από την ακρίβεια και τα υψηλά νοίκια. Και από την άλλη, ζούμε σε μία κοινωνία που κατατάσσει πρώτους σε δημοφιλία τον Πούτιν και τον Τραμπ.
Και ναι, η χρονιά είναι μεταβατική. Αλλά δεν ξέρουμε πού βγάζει. Ή μήπως ξέρουμε…
του Φώτη Σιούμπουρα
