Πολύς λόγος έγινε τις τελευταίες ημέρες για όλα όσα έγιναν στην Εθνική Πινακοθήκη, όπου εκτίθενται κάποια έργα που σίγουρα δημιούργησαν προβληματισμό όχι μόνο στους επισκέπτες φιλότεχνους, αλλά σε όλους!
Είναι αλήθεια πως τα έργα που «εικονίζουν το αλλόκοτο, το υβριδικό, και το γκροτέσκο» έχουν φέρει τα πάνω-κάτω στον λαό μας! Άλλωστε αυτό το «γκροτέσκο» δηλώνει, για την ακρίβεια εστιάζει στην ασχήμια και στην ασυμμετρία. «Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν μια σειρά από αγάλματα που απεικονίζουν νάνους, άλλοτε παραμορφωμένους άλλοτε κωμικούς». Είναι γεγονός πως τέτοιες εκθέσεις δημιουργού πανικό. Και όπως πιστεύει η πλειοψηφία του λαού μας, ωθούν στη βία.
Δεν μπορούν κάποιοι στο πνεύμα τού «είναι έκφραση του καλλιτέχνη» να προσβάλλουν τη θρησκευτική πίστη ενός ολοκλήρου λαού. Δεν έχουν το δικαίωμα να παρουσιάζουν ως έκτρωμα το πρόσωπο της Παναγίας Μητέρας. Της Μάνας μας και του Χριστού μας. Και ναι πρόκειται για βλασφημία για τη θρησκεία μας. Δεν μπορεί, δεν πρέπει και είναι ανεπίτρεπτο και ντροπή να τα θυσιάζουμε όλα στον βωμό της τέχνης και να κάνουμε πως δεν βλέπουμε ή δεν καταλαβαίνουμε. Και φυσικά δεν είναι δυνατόν τέτοια απαράδεκτα και ντροπιάστηκα έργα να εκτίθενται στις αίθουσες της Εθνικής Πινακοθήκης, η οποία λειτουργεί με τα χρήματα του ελληνικού λαού. Κάποτε οι υπεύθυνοι θα πρέπει να ελέγχουν πριν πουν το «ναι». Σωστά, η Εθνική Πινακοθήκη «προστατεύει την ανάδειξη και την τεκμηρίωση της καλλιτεχνικής δημιουργίας, ώστε να υπάρχει σεβασμός στην ελεύθερη έκφραση της τέχνης». Όμως σε όλα υπάρχει ένα όριο! Υπάρχουν «κόκκινες γραμμές»! Ουδείς ούτε και οι καλλιτέχνες μπορούν να παίζουν με την πίστη μας. Με το κοινό αίσθημα. Με τους θεσμούς. Με τα ιερά και όσια της χώρας μας.
Και ακόμη, το αρμόδιο υπουργείο Πολιτισμού μήπως θα πρέπει επιτέλους να αναλάβει δράση; Ανακοινώσεις όπως «το υπουργείο Πολιτισμού, δρώντας πάντοτε με γνώμονα την προστασία της εν γένει πολιτιστικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς της χώρας, ουδέποτε προβαίνει σε ενέργειες λογοκρισίας» δημιουργούν προβληματισμό και ασφαλώς δεν οδηγούν στον σωστό δρόμο. Μήπως ήρθε η ώρα να αλλάξουμε ρότα;
Όλα κρύβονται στον τίτλο της έκθεσης «Σαγήνη του Αλλόκοτου». Αλήθεια τι σημαίνουν τα έργα; Τι δείχνουν; Ποιο μήνυμα στέλνουν; Για να δούμε. Σαγήνη. Είναι η ικανότητα που έχει κάποιος να είναι γοητευτικός. Να ασκεί γοητεία, αλλά και έλξη στους άλλους. Η σαγήνη λοιπόν λειτουργεί όπως το δίκτυ που χρησιμοποιούν οι ψαράδες για να μαζέψουν την ψαριά τους. Βέβαια η σαγήνη αναφέρεται και στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο όπου η βασιλεία των ουρανών παρομοιάζεται με σαγήνη, με δίχτυ που έχει μπει στη θάλασσα. Να πούμε ακόμη πως στο απολυτίκιο της Πεντηκοστής «ο Χριστός παρουσιάζεται ω σαγηνεύσας την Οικουμένη, γιατί μάγευσε με τη διδασκαλία του τα πλήθη». Αλλόκοτο-αλλόκοτος είναι αυτός που είναι έξω από την κανονικότητα. Που παρεκκλίνει δηλαδή από το κανονικό. Από το καθιερωμένο, το σωστό και το λογικό. Έτσι προκαλεί απορία. Δημιουργεί έκπληξη. Μάλιστα, ο συγγραφέας Νικήτας Σινιόσογλου χαρακτηριστικά σημειώνει: «Ο φορέας του αλλόκοτου κινείται αναπόταμα και δεν ξενίζει απλώς – ενδέχεται να λοξεύει επίμονα θέτοντας σε δοκιμασία τις αντοχές της κοινότητας. Είναι αλλόκοτος. Ανεπιθύμητος. Παράδοξος. Διάτροφος. Κακοσχημάτιστος. Τερατώδης».
Ναι στην ελεύθερη έκφραση. Όχι όμως στη «σαγήνη του αλλόκοτου»!
Γράφει ο Γιώργος Κοντονής
