Τα «κλειδιά» για την κατοχύρωση υψηλότερων ποσών στα… γεράματα
Σχετικώς ικανοποιητικές συντάξεις για όσους μερίμνησαν να έχουν τα απαραίτητα ένσημα και υψηλές συντάξιμες αποδοχές και… επιδόματα για χαμηλόμισθους, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες επιφυλάσσει το… μέλλον, ενώ χιλιάδες είναι οι περιπτώσεις όπου κάποιοι αδυνατούν να κατοχυρώσουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις.
Ο γενικός κανόνας είναι ότι όσο αργότερα βγει κάποιος στη σύνταξη με μεγαλύτερες συντάξιμες αποδοχές και έτη ασφάλισης, τόσο απλώνει η «βεντάλια» της ανταποδοτικής σύνταξης, ενώ κατοχυρώνεται το μάξιμουμ της εθνικής σύνταξης. Οι χαμηλές συντάξιμες αποδοχές, η ασφάλιση κάτω από τα 30 έτη και η έξοδος από την εργασία στα 62, με μειωμένη, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε μέτριες συντάξεις ή… επιδόματα!
Τα χρόνια προϋπηρεσίας και τα έτη ασφάλισης αποτελούν τα δύο «κλειδιά» για να μπορέσει κάποιος να πετύχει υψηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης και να λάβει το μάξιμουμ της εθνικής σύνταξης, αλλά και της ανταποδοτικής. Από την 01/01/ 2025, το μέγιστο ποσό εθνικής σύνταξης διαμορφώθηκε στα 436,40 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης, ενώ για κάθε χρόνο κάτω από αυτό το όριο μπαίνει «κόφτης» 2% για κάθε έτος που λείπει έως τα 15 έτη. Πιο συγκεκριμένα, για 19 χρόνια διαμορφώνεται στα 427,67 ευρώ, για 18 έτη στα 418,94 ευρώ, για 17 έτη στα 410,22 ευρώ, για 16 έτη 401,49 ευρώ και για 15 έτη στα 392,76 ευρώ. Σημειώνεται ότι τα 15 έτη ασφάλισης αποτελούν το ελάχιστο απαιτούμενο για τη χορήγηση της εθνικής σύνταξης.
Και άλλοι κόφτες
Όπως γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης στην εφημερίδα «Παρασκήνιο», εκτός από τα έτη ασφάλισης μπαίνουν και άλλοι «κόφτες» και πιο συγκεκριμένα, για λιγότερα από 40 έτη διαμονής στην Ελλάδα, το ποσό μειώνεται κατά 1/40 για κάθε έτος, στην περίπτωση μειωμένης σύνταξης γήρατος, η σύνταξη μειώνεται κατά 1/200 για κάθε μήνα που απομένει έως τη συμπλήρωση του ορίου πλήρους ηλικίας, ενώ για συντάξεις αναπηρίας, το ποσό προσαρμόζεται ανάλογα με το ποσοστό ανικανότητας. Από την άλλη πλευρά, αν κάποιος βγει στη σύνταξη στα 62 έτη, τότε η σύνταξή του θα είναι κατά 36% χαμηλότερη σε σχέση με το ποσό που αντιστοιχεί στα 67 έτη.
Σε κάθε περίπτωση, η πρόωρη έξοδος από την αγορά εργασίας οδηγεί στην ενεργοποίηση του τριπλού «κόφτη» σε εθνική, ανταποδοτική και επικουρική σύνταξη. Μάλιστα, η διαφορά ανάμεσα σε έναν που φεύγει με πλήρη σύνταξη στα 67 και έναν που φεύγει με λιγότερα χρόνια και μειωμένη στα 62 έτη μπορεί να φτάσει ακόμη και στα 500 ευρώ! Έτσι, αν έχουμε δύο ασφαλισμένους με συντάξιμο μισθό 1.000 ευρώ και 30 έτη εργασίας για τον έναν και 40 για τον άλλον, τότε διαφοροποιείται σημαντικά η σύνταξη. Ειδικότερα, για τα 30 έτη το ποσοστό αναπλήρωσης ορίζεται σε 26,37% και η σύνταξη διαμορφώνεται στα 263,70 ευρώ, ενώ για 40 έτη ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης αυξάνεται στο 50,01% και η ανταποδοτική σύνταξη στα 500,10 ευρώ. Ο πρώτος, αν φύγει στα 62, θα έχει «ποινή» 6% ετησίως και έτσι οι αποδοχές του θα διαμορφωθούν περίπου στα 560 ευρώ, συν την επικουρική. Ο δεύτερος ασφαλισμένος με τα 40 έτη θα λάβει όμως εθνική και ανταποδοτική σύνταξη 950 ευρώ, συν την επικουρική.
Ποιοι έχουν… πρόβλημα
Το μεγαλύτερο πρόβλημα για την κατοχύρωση της μελλοντικής σύνταξης αντιμετωπίζουν οι σημερινοί 40άρηδες και 50άρηδες λόγω των χαμηλών αποδοχών των τελευταίων 12 ετών, οι οποίες επιδρούν ανασταλτικά στις συντάξιμες αποδοχές, όταν θα έρθει η ώρα για την κατάθεση αίτησης συνταξιοδότησης.
Σημειώνεται ότι, με βάση τον νόμο Ρέππα του 2001, για τον υπολογισμό της σύνταξης λαμβάνονται υπ’ όψιν οι ακαθάριστες αποδοχές από την 01/01/2002 μέχρι την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα, αν κάποιος είναι ασφαλισμένος από το 1985 και βγει φέτος στη σύνταξη με 40 έτη, τότε θα ληφθούν υπ’ όψιν ο μέσος όρος των αποδοχών από το 2002 έως σήμερα και το σύνολο των εισφορών που κατέβαλε. Με δεδομένο ότι οι μισθοί έχουν συμπιεστεί δραστικά λόγω των μνημονίων, χιλιάδες 40άρηδες και 45άρηδες θα φτάσουν να βγάλουν συντάξεις των 500-700 ευρώ. Σχετικά πιο βελτιωμένες θα είναι οι προοπτικές για τους σημερινούς 50άρηδες και 55άρηδες, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν νέα δυσμενή μέτρα στο ασφαλιστικό, με σχεδόν σίγουρο το ενδεχόμενο να υπάρξουν! Αν, όμως, η οικονομία παρουσιάσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και το πρωτογενές πλεόνασμα του ΕΦΚΑ κινηθεί σε υψηλά επίπεδα, τότε οι μισθοί μπορεί να αυξηθούν με ταχύτερους ρυθμούς, αυξάνοντας παράλληλα και τις μελλοντικές συντάξιμες αποδοχές σε… ανεκτά επίπεδα.
Από την άλλη, σοβαρό πρόβλημα με την κατοχύρωση σύνταξης έχουν όσοι χρωστούν στον ΕΦΚΑ, όσοι δεν έχουν συμπληρώσει τα 15 έτη ασφάλισης και απέχουν από την ηλικία των 67 ετών, αλλά και όσοι δεν έχουν τουλάχιστον 100 ένσημα ετησίως κατά την τελευταία πενταετία. Σε αυτούς πρέπει να προστεθούν και όσοι έχουν κατά τα τελευταία χρόνια πριν από τη συνταξιοδότηση χαμηλά εισοδήματα, τα οποία ρίχνουν τον μέσο όρο των συντάξιμων αποδοχών από το 2002 και μετά.
Σε καλύτερη μοίρα βρίσκονται οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι υπάλληλοι των ΔΕΚΟ και του πρώην ΟΑΕΕ, εφόσον όμως οι τελευταίοι έχουν επιλέξουν από την 3η ασφαλιστική κλάση και πάνω. Ριγμένοι θα είναι οι ασφαλισμένοι του πρώην ΙΚΑ, των οποίων οι αποδοχές ήταν και θα είναι μικρότερες και συνεπώς θα λάβουν χαμηλότερη σύνταξη.
