Έχουμε μπει σε μια εποχή όπου το Διεθνές Δίκαιο δεν… πρωταγωνιστεί στη διαμόρφωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Ο θαυμασμός του Τραμπ προς τους ισχυρούς και αυταρχικούς ηγέτες τον κάνει να βλέπει τον κόσμο σαν μια ατέλειωτη επιχειρηματική διαπραγμάτευση, όπου ο ισχυρός έχει το πάνω χέρι και πρέπει να κερδίσει, άσχετα από το ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο.
Αυτός ο τρόπος θεώρησης περιφερειακών διενέξεων είναι πολύ επικίνδυνος για τα ελληνικά συμφέροντα, και στην περίπτωση της Κύπρου και του Αιγαίου. Παλαιότερα, ένας πρόεδρος παρενέβαινε σε μια κρίση για να αποτρέψει κάποιο ρήγμα στη δυτική συμμαχία. Σήμερα, για ποιο ρήγμα και για ποια συμμαχία να μιλήσει κάποιος;
Γενικά, πάντως, διανύουμε μια περίοδο, κατά την οποία καλό είναι να αποφεύγονται οι εντάσεις και οι κρίσεις. Η Ευρώπη είναι σε σοκ, διχασμένη και «αλλού». Το τελευταίο πράγμα με το οποίο θα ήθελε ή θα μπορούσε να ασχοληθεί είναι μια ένταση στην περιοχή μας. Αν μια κρίση φτάσει στο γραφείο του Τραμπ, αυτήν τη στιγμή, η απάντηση μπορεί να είναι τρομακτική.
Υπάρχουν, ωστόσο, λόγοι ανησυχίας πέραν των παγκόσμιων εξελίξεων. Η Ελλάδα έχει μπει πάλι σε μια περίοδο πολιτικής ρευστότητας, ασύλληπτης τοξικότητας και πόλωσης. Παραδοσιακά, η Άγκυρα επιλέγει τέτοιες περιόδους για να μας δοκιμάσει και να προκαλέσει κρίσεις. Το έχουμε δει πολλές φορές στο παρελθόν, όταν εμείς βγάζουμε τα μάτια μας μεταξύ μας ή περνάμε περιόδους αστάθειας.
Στον κόσμο που ανατέλλει, πάντως, το ερώτημα «και τι μπορούμε να κάνουμε ως Ελλάδα;» θα μας βασανίσει πολύ. Οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες, τα ρίσκα τεράστια και οι αβεβαιότητες μεγάλες. Δεν μπορέσαμε να «αιχμαλωτίσουμε» τις ΗΠΑ, όπως έκανε το Ισραήλ, που τις έχει καταστήσει ισόβιο, δυναμικό σύμμαχο, ασχέτως ποιος είναι ο πρόεδρος. Ούτε καταφέραμε ακόμη να γίνουμε μια χώρα πραγματικά δυνατή και αυτάρκης, όπως επιβάλλουν η ιστορική μας υπερηφάνεια και οι δυνατότητές μας. Θα χρειαστεί να λάβουμε κι εμείς σκληρές αποφάσεις, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, για να επιβιώσουμε στην άναρχη ζούγκλα που αντικρίζουμε.
του Φώτη Σιούμπουρα
