«Δεν υπάρχει κανένας λόγος να έχουμε συγκρουσιακές σχέσεις με τις ΗΠΑ»
«Η Τουρκία δεν είχε ποτέ τα χαρακτηριστικά μιας “κανονικής” δημοκρατίας», δηλώνει ο Άγγελος Συρίγος αναφορικά με τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Ε. Ιμάμογλου, και αναλύει στο «Π» πώς οι εξελίξεις στη γείτονα μπορούν να επηρεάσουν την Ελλάδα. Παράλληλα, εξηγεί πώς το ενδιαφέρον της εταιρείας Chevronγια εξορύξεις υδρογονανθράκων στην Κρήτη μπορεί να αμφισβητήσει το τουρκικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Θα ξεκινήσω με μια ερώτηση για ένα θέμα που προέκυψε λίγο πριν αρχίσουμε τη συνέντευξη. Από το υπουργείο Ενέργειας ανακοινώθηκε ότι η εταιρεία Chevron ενδιαφέρεται για κάποια τεμάχια που βρίσκονται νότια της Κρήτης. Τη θεωρείτε θετική ως εξέλιξη;
Η εταιρεία Chevron είναι ένας ενεργειακός κολοσσός. Πρόκειται για τη δεύτερη κατά σειρά εταιρεία υδρογονανθράκων στην Αμερική. Η συγκεκριμένη εταιρεία εμπλέκεται ήδη στην εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Έτσι, οι δύο μεγαλύτερες αμερικανικές εταιρείες -διότι έχουμε και την εταιρεία ExxonMobil που ήδη δραστηριοποιείται στην περιοχή- αναζητούν υδρογονάνθρακες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Αυτό και μόνον ενδυναμώνει τις ελληνικές θέσεις. Η Chevron πριν από λίγες εβδομάδες είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για τεμάχια που βρίσκονται νοτίως της Πελοποννήσου. Με την τελευταία ανακοίνωση του υπουργείου Ενέργειας εμφανίζεται να ενδιαφέρεται και για δύο περιοχές οι οποίες βρίσκονται νοτίως της Κρήτης. Πρόκειται για τεμάχια, μεγάλο τμήμα των οποίων ανήκουν, κατά το ιδεολόγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας», στη Λιβύη και όχι στην Ελλάδα.
Εννοείτε ότι οι εξελίξεις με τη Chevron καταργούν εμπράκτως τη «Γαλάζια Πατρίδα»;
Η «Γαλάζια Πατρίδα» είναι κάτι ευρύτερο. Σύμφωνα με τους εμπνευστές της, η «Γαλάζια Πατρίδα» αποτελεί την τουρκική θαλάσσια επικράτεια σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Το πιο σημαντικό στοιχείο όμως της «Γαλάζιας Πατρίδας» είναι ότι τα νησιά χάνουν τα δικαιώματά τους επί υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, όταν βρίσκονται σε απόσταση έως 200 ναυτικά μίλια από τις ηπειρωτικές ακτές. Έρχεται τώρα ηChevron και διεκδικεί να πάρει τεμάχια τα οποία βασίζονται αποκλειστικώς στην υφαλοκρηπίδα που παράγει η Κρήτη. Συνεπώς αμφισβητεί με την πράξη της αυτή το βασικότερο επιχείρημα της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Οι αναφορές σας στη γειτονική μας Τουρκία μού δίνουν την ευκαιρία να σας ρωτήσω για τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου. Γιατί το έκανε αυτό ο Ερντογάν;
Η αυθόρμητη απάντηση είναι ότι το έκανε διότι μπορεί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Τουρκία δεν είχε ποτέ τα χαρακτηριστικά μιας «κανονικής» δημοκρατίας. Πράγματι γίνονται εκλογές και ενίοτε τις κερδίζει η αντιπολίτευση. Αυτό έγινε και στις δημοτικές εκλογές του 2019 και του 2024 σε Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα, όπου κέρδισαν οι εκλεκτοί του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της Τουρκίας. Ένας εξ αυτών είναι και ο Ιμάμογλου. Από εκεί και πέρα, ο Ερντογάν στο εσωτερικό της χώρας του ελέγχει τη συντριπτική πλειοψηφία των ΜΜΕ και μπορεί να φιμώνει όποτε θέλει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πολύ πριν τον Ιμάμογλου, είχε συλλάβει πολιτικούς αρχηγούς αντίπαλων κομμάτων, όπως τον Ντεμιρτάς, που ηγούνταν του τρίτου κατά σειρά κοινοβουλευτικού κόμματος της Τουρκίας. Ο συγκεκριμένος όμως ήταν κουρδικής καταγωγής και δεν ταυτιζόταν μαζί του η πλειοψηφία του τουρκικού λαού. Είχε επίσης εκδιώξει δημάρχους σε κουρδικές περιοχές και είχε τοποθετήσει στη θέση τους διορισμένους δημοσίους υπαλλήλους. Και πάλι αυτό δεν είχε συγκινήσει τον τουρκικό λαό. Ο Ιμάμογλου όμως είναι άλλη περίπτωση. Ιδιαίτερα λαοφιλής, με πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον Ερντογάν, επρόκειτο να οριστεί προεδρικός υποψήφιος εκ μέρους του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της Τουρκίας, τέσσερις ημέρες πριν από τη σύλληψή του. Ο Ερντογάν προχώρησε σε δύο κινήσεις. Αρχικώς του αφαίρεσε το πανεπιστημιακό δίπλωμα. Με τον τρόπο αυτόν, του απαγορεύει κατ’ ουσίαν να είναι υποψήφιος στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές. Στη συνέχεια τον φόρτωσε με μια σειρά από κατηγορίες για να έχει να ασχολείται αποκλειστικώς από το πρωί έως το βράδυ, και τον φυλάκισε. Η εκτίμησή μου είναι ότι ο Ερντογάν έχει διασφαλίσει πως ο Ιμάμογλου δεν πρόκειται να είναι αντίπαλός του σε τυχόν προεδρική αναμέτρηση.
Θέλετε να πείτε ότι ο Ερντογάν δεν φοβάται τις λαϊκές διαδηλώσεις ή τις διεθνείς αντιδράσεις;
Οι λαϊκές συγκεντρώσεις είναι πράγματι πολύ μεγάλες. Αυτό όμως ήταν κάτι αναμενόμενο. Ο Ιμάμογλου, όπως εξηγήσαμε, δεν είναι τυχαίο πρόσωπο. Ο Ερντογάν το περίμενε. Η αντίδραση της Αστυνομίας τις πρώτες ημέρες ήταν εξαιρετικά ήπια. Όσο όμως θα περνά ο χρόνος, τα πράγματα θα γίνονται πολύ πιο αυστηρά. Ήδη άρχισαν μαζικές συλλήψεις. Ο εισαγγελέας άρχισε να καλεί πρόσωπα για αναρτήσεις που έκαναν στα μέσα κοινωνικής δικτυώσεως υπέρ του Ιμάμογλου. Μιλάμε για μία χώρα στην οποία πριν από λίγες εβδομάδες συνελήφθη μία αστρολόγος για προβλέψεις της σχετικά με τον χρόνο των επόμενων προεδρικών εκλογών! Εισαγγελική έρευνα ξεκίνησε και για έναν νεαρό που έγραψε θετικά σχόλια για την ποιότητα του φαγητού ενός εστιατορίου που μοίραζε συσσίτιο για λογαριασμό του Δήμου Κωνσταντινούπολης. Επιπλέον, ο κόσμος θα κουραστεί. Δεν μπορεί κάθε βράδυ να βγαίνει σε διαδηλώσεις. Η αντιπολίτευση ήδη ετοιμάζεται να μετατρέψει τις ημερήσιες διαμαρτυρίες σε εβδομαδιαίες. Όσο για τη διεθνή αντίδραση, η χρονική στιγμή που επέλεξε ο Ερντογάν να δράσει δεν είναι τυχαία. Η κυβέρνηση Τραμπ στην Αμερική δεν ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Ευρώπη έβγαλε αυστηρές ανακοινώσεις, αλλά θα αποφύγει μάλλον να προβεί σε κυρώσεις. Στην παρούσα φάση προέχει η γεωπολιτική σημασία της Τουρκίας, λόγω της Συρίας και της Ουκρανίας. Εάν δεν συνεχιστούν επί μακρό χρονικό διάστημα μεγάλες διαδηλώσεις, δεν πρόκειται να υπάρξει έμπρακτη αντίδραση της Ευρώπης.
Μία που είμαστε ακόμη στο διεθνές πλαίσιο, σας ανησυχεί η σχεδόν αντιευρωπαϊκή πολιτική του Ντ. Τραμπ; Η Ελλάδα μπορεί να υψώσει κάποιου είδους «αναχώματα» σε αυτή την πολιτική;
Η φωνή της Ελλάδας πολλαπλασιάζεται μέσα από την Ευρώπη. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Συμμετέχουμε σε συσκέψεις και σε τράπεζες διαπραγματεύσεων που, λόγω του μεγέθους της χώρας μας, αντικειμενικά θα ήταν δύσκολο να βρεθούμε. Επίσης η Ευρώπη έχει συμβάλει στο υψηλό βιοτικό επίπεδο που έχει χτιστεί τις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε κάθε λόγο να στηρίξουμε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα το οποίο δέχεται επιθέσεις. Φαίνεται επίσης ότι πηγαίνουμε σε μια Ευρώπη πολλών ταχυτήτων. Είναι προς το συμφέρον της χώρας μας να είμαστε στην πρώτη η ομάδα κρατών για την επόμενη μέρα στην ήπειρό μας. Όλα αυτά αφορούν σε εσωτερικές ευρωπαϊκές διαδικασίες. Στις συναντήσεις μας με τους Αμερικανούς, εκείνο που πρέπει να προέχει είναι να τονίζουμε τη θέση της χώρας μας καθώς και της Κύπρου ως των ακραίων ορίων της ζώνης της ειρήνης έναντι της ζώνης του πολέμου, που αρχίζει ανατολικώς ημών. Δεν έχουμε κανέναν λόγο να έχουμε συγκρουσιακές σχέσεις με τις ΗΠΑ.
Από τα πολύ ενδιαφέροντα διεθνή, θα μου επιτρέψετε να περάσουμε λίγο και στα εσωτερικά θέματα. Εκλέγεστε στο κέντρο, στην πρώτη περιφέρεια Αθηνών. Ποιο είναι το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αυτήν τη στιγμή οι κάτοικοι της Αθήνας;
Η Αθήνα, αν και σχετικά μικρή γεωγραφικά περιοχή, έχει πολλά και διαφορετικά πρόσωπα. Το Κολωνάκι από τον Κολωνό απέχουν μόλις 4 χιλιόμετρα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα των κατοίκων θεωρώ ότι παραμένει αυτό της ασφάλειας. Έχουν γίνει μεγάλα βήματα τα τελευταία χρόνια. Τα Εξάρχεια, που λειτουργούσαν ως άσυλο παραβατικότητας, έχουν χάσει αυτόν τον χαρακτήρα. Το Πεδίον του Άρεως,που ήταν απαγορευμένη περιοχή για τους περίοικους, έχει γίνει καταφύγιο ηρεμίας και διαφυγής από την καθημερινότητα. Αυτά όμως δεν αρκούν. Πρέπει σε όλο το κέντρο να αποκατασταθεί η ασφάλεια. Βεβαίως, τα προβλήματα ασφάλειας διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Σε τουριστικές περιοχές, όπως η Πλάκα ή το Μοναστηράκι, έχουμε μικροπαραβατικότητα που σχετίζεται με πορτοφολάδες. Σε άλλες περιοχές έχουμε το πρόβλημα των εξαρτημένων από ναρκωτικές ουσίες. Αλλού, πάλι, έχουμε φασαρίες που δημιουργούνται από ομάδες που βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας, όπως οι Τσιγγάνοι. Δεν είναι απλά τα πράγματα και δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Χρειάζεται όμως σταθερή παρουσία του κράτους και επιμονή.
Με ποιο θέμα ασχολείστε αυτή την περίοδο στην εκλογική σας περιφέρεια;
Τρία θέματα με ενδιαφέρουν άμεσα για την Α’ Αθηνών. Το πρώτο σας το είπα ήδη. Ασχολούμαι με την ασφάλεια. Με ενδιαφέρει ιδίως η περιοχή γύρω από την Πλατεία Καραϊσκάκη. Εκεί εμπλέκονται, πέραν της Αστυνομίας, και το υπουργείο Υγείας μέσω του ΟΚΑΝΑ καθώς και ο Δήμος Αθηναίων και η Περιφέρεια. Δεν είναι εύκολος ο συντονισμός τους. Το δεύτερο θέμα που με ενδιαφέρει είναι τα προσφυγικά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Τα 2/3 των 220 διαμερισμάτων που βρίσκονται εκεί έχουν απαλλοτριωθεί από το κράτος μετά το 2000. Έκτοτε τελούν υπό κατάληψη με εκτεταμένη ρευματοκλοπή και υδροκλοπή. Πρέπει αυτή η κατάσταση να τελειώσει. Τέλος, ασκώ πιέσεις για να αποκτήσει η περιοχή από το Μοναστηράκι έως την Αλεξάνδρας, εκτός από πρότυπα και πειραματικά σχολεία, και κάποια «κανονικά σχολεία» για να μπορεί να λειτουργήσει ως γειτονιά.
