Πολυεθνική ασπίδα προστασίας
Ρότα για το νοτιοανατολικό Αιγαίο σχεδιάζουν να βάλουν και πάλι τα ερευνητικά σκάφη που εκτελούν εργασίες για την πόντιση του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου και στη συνέχεια με το Ισραήλ.
Το έργο «Great Sea Interconnector» (GSI) είναι ένα έργο στρατηγικής σημασίας, όχι μόνο για τις τρεις χώρες αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, με τη χώρα μας να προωθεί την έκδοση Navtex για επανέναρξη των εργασιών στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κάσου και Καρπάθου, πιθανόν και μέσα στο Σαββατοκύριακο. Η διασύνδεση προορίζεται να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια και να αποτελέσει την πρώτη πλήρη σύνδεση του κυπριακού και του ισραηλινού δικτύου με το ευρωπαϊκό. Αυτό βεβαίως συνεπάγεται γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές επιπτώσεις, ενισχύοντας τη θέση της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου.
Ο γνωστός «πειρατής» της περιοχής, ωστόσο, εκφράζει τις επίσης γνωστές, παράλογες και προφανώς παράνομες ενστάσεις. Κατά τις προηγούμενες απόπειρες πόντισης καλωδίου ανατολικά της Κάσου και νοτίως της Καρπάθου, η Τουρκία έστελνε συνεχώς πολεμικά πλοία παρενοχλώντας διά ασυρμάτου τα ερευνητικά, λέγοντας πως δεν είναι στη δικαιοδοσία της Ελλάδας η έκδοση NAVTEX για τη συγκεκριμένη περιοχή. Η Ελλάδα απαντούσε επίσης με αποστολή μονάδων του Πολεμικού Ναυτικού αλλά και του Λιμενικού, με το θερμόμετρο να ανεβαίνει επικίνδυνα.
Παρά τις προκλήσεις όμως από την πλευρά της Τουρκίας, η Ελλάδα παραμένει αφοσιωμένη στην ολοκλήρωση του έργου, αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητά του για την ενεργειακή σταθερότητα και τη συνεργασία με διεθνείς εταίρους. Οι διπλωματικές κινήσεις της Αθήνας, σε συνδυασμό με την υποστήριξη στρατηγικών εταίρων, όπως η Γαλλία, ενισχύουν τη θέση της Ελλάδας και εγγυώνται την προώθηση του «EuroAsia Interconnector».
Γαλλική «πλάτη»
Η Αθήνα, λοιπόν, καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διασφαλίσει ότι το έργο θα προχωρήσει χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, βρίσκεται σε συνεχή συνεννόηση με το Ισραήλ -που έχει άμεσο συμφέρον από την ολοκλήρωση του έργου- αλλά και με τη Γαλλία, καθώς η εταιρεία που έχει αναλάβει το έργο είναι η γαλλική Nexans, η οποία προφανώς και έχει υποστεί οικονομικές επιπτώσεις από τις πρακτικές της Άγκυρας. Πληροφορίες μάλιστα αναφέρουν πως το Παρίσι είναι έτοιμο να στείλει ακόμα και πολεμικό πλοίο στην περιοχή των ερευνών, προκειμένου να αποτρέψει τα… νταηλίκια των Τούρκων.
Επισημαίνουμε άλλωστε ότι η επανέναρξη των εργασιών μεταξύ Κάσου και Καρπάθου συμπίπτει χρονικά με την άφιξη (ανοιχτά της Κρήτης) της ναυαρχίδας του γαλλικού Ναυτικού, του αεροπλανοφόρου «Σαρλ ντε Γκολ», και της συνοδείας του στην Κρήτη, όπως και του Γάλλου υπουργού Εθνικής Άμυνας στην Αθήνα στις 14 Απριλίου, με μια ατζέντα «φορτωμένη» με γεωπολιτικές εξελίξεις αλλά και εξοπλιστικά.
Το «Σαρλ ντε Γκολ» θα πραγματοποιήσει και συνεκπαίδευση με τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, λίγα μόλις 24ωρα μετά την εντυπωσιακή άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ 2025», όπου η Armée de l’Air έδωσε και πάλι δυναμικό «παρών» με μαχητικά Mirage 2000-5, τα οποία εκτέλεσαν, μαζί με ακόμα 12 χώρες (μεταξύ των οποίων ΗΠΑ και Ισραήλ) που έλαβαν μέρος, τα απαιτητικά σενάρια που διαμόρφωσε το Σχολείο Όπλων Τακτικής με την ηγεσία της Πολεμικής Αεροπορίας. Η πολυεθνική άσκηση «ΗΝΙΟΧΟΣ 2025» ολοκληρώνεται την Κυριακή.
Σε αυτήν τη συνεκπαίδευση, με «ορμητήριο» την Κρήτη, από το κατάστρωμα του «Σαρλ ντε Γκολ» θα απογειώνονται τα πανίσχυρα COMAO των Rafale, τα οποία θα συναντούν στον αέρα του Αιγαίου τα «αδέρφια» τους με το ελληνικό εθνόσημο στα φτερά, αλλά και τα F-16 Viper.
Οι Τούρκοι πάντως, πριν καλά-καλά εκδοθεί η NAVTEX, σηκώνουν στα ύψη τους τόνους και, τουλάχιστον σε επίπεδο διαρροών, μιλούν για «τετελεσμένα» που «δεν πρόκειται να επιτραπούν».
Κατευθυνόμενα μηνύματα
Η Τουρκία συνεχίζει να εκφράζει τις αντιρρήσεις της, υποστηρίζοντας ότι οι εργασίες για την πόντιση καλωδίου παραβιάζουν τα τουρκικά δικαιώματα στην περιοχή, με τη βασική τους ένσταση να αφορά την υποτιθέμενη αρμοδιότητα της Άγκυρας στην περιοχή, λόγω του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Χρησιμοποιώντας, κατά πάγια τακτική, και τα κατευθυνόμενα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η τουρκική ηγεσία έστειλε μήνυμα διά των γνωστών διαρροών προς την Αθήνα, εκφοβίζοντας και απειλώντας ότι θα αντιδράσει σε «μονομερή βήματα» και «προκλητικές ενέργειες», προσθέτοντας ότι «θα προστατεύσει τα δικαιώματα της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο».
Η ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί προδιαθέτει ότι από τη στιγμή έκδοσης της NAVTEX, και κυρίως αμέσως μόλις κάποιο από τα ερευνητικά πλοία προσεγγίσει την οριοθετημένη περιοχή, Αθήνα και Άγκυρα θα βρεθούν σε τροχιά αντιπαράθεσης, με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις να δοκιμάζονται για μια ακόμη φορά.
Διπλωματικές και στρατιωτικές πηγές στην Αθήνα, ωστόσο, ξεκαθαρίζουν πως αυτήν τη φορά η χώρα μας δεν θα πρέπει, σε καμία περίπτωση, να ακολουθήσει την ίδια τακτική, όπως τον περασμένο Ιούλιο, όταν τα ερευνητικά σκάφη παρεμποδίστηκαν από την Τουρκία. Θα πρέπει με τη δυναμική της παρουσία, αλλά και των συμμαχικών χωρών, να σταλεί μήνυμα ισχύος και αποφασιστικότητας απέναντι στην προσπάθεια επιβολής της πολιτικής των κανονιοφόρων.
Στο «Great Sea Interconnector» έχουν επενδυθεί τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά συμφέροντα και κανείς δεν είναι διατεθειμένος να βάλει «φρένο», επειδή η Τουρκία έχει τη λογική «τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς εμένα» και «θέλω μερίδιο στον παρά». Σε συνεργασία με τους συμμάχους, θα πρέπει να τελειώσει το έργο που θα ενισχύσει τον ρόλο της στην περιοχή. Αν η Άγκυρα ανεβάσει τους τόνους, οι απαντήσεις θα πρέπει να είναι ξεκάθαρες.
του Βασίλη Σκουλαράκου
