Όλα όσα κρύβονται πίσω από τα ήξεις αφήξεις του μέχρι χθες αντιπροέδρου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ
Δύο και πλέον χρόνια από το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, που κόστισε τη ζωή σε 57 ανθρώπους, ένα σύννεφο καπνού -που αυτήν τη φορά δεν προκλήθηκε από τη φονική πυρόσφαιρα- απλώνεται στη χώρα, με σύγχυση και θολούρα να επικρατεί τις τελευταίες ημέρες για το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Περίπου δύο μήνες μετά το πόρισμα που κατέρριπτε το κυρίαρχο αφήγημα για τα έλαια σιλικόνης των μετασχηματιστών στις μηχανές της εμπορικής αμαξοστοιχίας και έφτανε στο συμπέρασμα πως «η προέλευση της πύρινης σφαίρας συνάδει με μερικούς τόνους ενός εύφλεκτου πτητικού καυσίμου», ανατράπηκαν όλα.
Ο Χρήστος Παπαδημητρίου, πρόεδρος του Οργανισμού και ένας από τους πέντε εμπειρογνώμονες που συνέταξαν και παρουσίασαν το πόρισμα, άρχισε να… υφαίνει άλλο «κοστούμι», καθώς νωρίς το απόγευμα της Δευτέρας «ξήλωσε» το παλιό με την απόσυρση κάθε αναφοράς γύρω από τη πυρόσφαιρα, με απόφαση του συμβουλίου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Σε δημόσιες τοποθετήσεις του, έλεγε πως θα εισηγηθεί να αφαιρεθεί το τμήμα που αφορά την πυρόσφαιρα, καθώς αμφισβητείται η επιστημονική τεκμηρίωση της πιθανότητας η μεγάλη έκρηξη να προκλήθηκε από άγνωστη καύσιμη ύλη.
Δεν πέρασαν όμως παρά δύο ημέρες από την τοποθέτηση αυτή του κ. Παπαδημητρίου και ενώ είχε προχωρήσει στην απίστευτη καταγγελία ότι οι Ευρωπαίοι «μας θεωρούν Ουγκάντα» και γι’ αυτό δεν ήθελαν σε καμία περίπτωση να επικρατήσει η θεωρία της ανάφλεξης των ελαίων σιλικόνης, προκειμένου να μην τεθεί ζήτημα για τις αντίστοιχες ηλεκτράμαξες που φέρουν τα 2/3 των τρένων ανά την Ευρώπη, την Τρίτη επανήλθε… δριμύτερος, διαψεύδοντας τον ίδιο του τον εαυτό. Είπε ότι το κεφάλαιο πυρόσφαιρα δεν αποσύρεται από το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και πως στην έρευνα του Πανεπιστημίου της Γάνδης για την πυρόσφαιρα είχε συμμετάσχει και η ΕΔΑΠΟ (μέλος της οποίας είναι ο Λακαφώσης).
Η προσπάθεια υποβάθμισης του πορίσματος ξεκίνησε όταν ο ειδικός τεχνικός σύμβουλος Αναστάσιος Δέδες, σε τηλεοπτική του εμφάνιση, άφησε αιχμές και στην ουσία αμφισβήτησε το ενδεχόμενο ύπαρξης εύφλεκτης ύλης, δηλώνοντας πως «αυτό είναι έωλο και αναπόδεικτο».
Είναι γεγονός πια πως το θέμα διερεύνησης του δυστυχήματος των Τεμπών , με κύρια αιχμή την πυρόσφαιρα, που περνά κυριολεκτικά σαν καυτή πατάτα, από τα χέρια του ενός ειδικού στον επόμενο καταλήγοντας στο απόλυτο κενό, εξελίσσεται τις τελευταίες ημέρες σε τραγέλαφο. Αλλεπάλληλες και ανεπίτρεπτες παλινωδίες, μαζί με ένα γαϊτανάκι αποποίησης ευθυνών, διαδοχικά από τους Έλληνες και τους ξένους επιστήμονες, καταρρακώνουν οποιαδήποτε αξιοπιστία υποτίθεται πως είχαν φορείς όπως ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, τα Πανεπιστήμια Γάνδης, Πίζας κ.λπ. Αφήνοντας τελικά την κοινή γνώμη πιο μπερδεμένη ως προς το τι πραγματικά συνέβη το μοιραίο βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023 στα Τέμπη.
Η έρευνα εκ μέρους της Δικαιοσύνης πλέον τελεί εν εξελίξει, καθώς η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη ζήτησε τη «διερεύνηση των συνθηκών υπό τις οποίες περιελήφθη στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ (Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών) για την υπόθεση των Τεμπών συμπέρασμα, σύμφωνα με το οποίο (με επίκληση της συμβολής των Πανεπιστημίων της Γάνδης και της Πίζας) θεωρήθηκε ως πιθανό αίτιο της πυρόσφαιρας άγνωστο πτητικό εύφλεκτο υγρό τουλάχιστον 2,5 τόνων, που φέρεται ότι μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία και το οποίο δεν σχετιζόταν με τις μηχανές των τρένων ή το δηλωμένο φορτίο αυτών».
Η θρυαλλίδα των τελευταίων, ανατρεπτικών εξελίξεων ήταν η αποκάλυψη, την Κυριακή το βράδυ, ότι οι δύο ερευνητές του Πανεπιστημίου της Γάνδης ουδέποτε κλήθηκαν να διερευνήσουν το δυστύχημα των Τεμπών και ουδέποτε πραγματοποίησαν οποιαδήποτε προσομοίωση για λογαριασμό του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Ενώ το φλαμανδικό πανεπιστήμιο δυσαρεστήθηκε ακόμη και με τον τρόπο που έγινε αναφορά στη συμβολή του, στην έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Σύμφωνα με την έρευνα του φορέα ελέγχου της αξιοπιστίας πληροφοριών στο διαδίκτυο Hellenic Hoaxes, το μοναδικό καθήκον των επιστημόνων της Γάνδης ήταν η διατύπωση απόψεων σε σχέση με τρεις προκαταρτικές προσομοιώσεις των συνθηκών δημιουργίας της πυρόσφαιρας. Τις προσομοιώσεις αυτές είχε αποστείλει στη Γάνδη ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων, Κώστας Λακαφώσης. Διευκρινιζόταν, ωστόσο, ότι οι ειδικοί της Γάνδης δεν εγκρίνουν τα όποια ευρήματα αυτών των προσομοιώσεων. Τα οποία, όμως, είχαν ήδη συμπεριληφθεί στο πόρισμα που δημοσιοποίησε (στα αγγλικά) ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ στις 27 Φεβρουαρίου 2025.
Ταυτόχρονα, το Πανεπιστήμιο της Πίζας στην Ιταλία, με ηλεκτρονικό μήνυμα προς τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, απαιτεί τροποποιήσεις στα συμπεράσματα της έκθεσης, καθώς ορισμένα εξ αυτών δεν είχαν ελεγχθεί και εγκριθεί προηγουμένως από το πανεπιστήμιο. Με άλλα λόγια, η Πίζα καταλογίζει στον ΕΟΔΑΣΑΑΜ ότι αυθαίρετα επικαλέστηκε το όνομα -και το κύρος- του πανεπιστημίου. Συγκεκριμένα, ο καθηγητής Γκαμπριέλ Λαντούτσι ζητά να αφαιρεθεί οποιαδήποτε αναφορά στο Πανεπιστήμιο της Πίζας από το πόρισμα για τα Τέμπη.
Επί της ουσίας, η άτακτη οπισθοχώρηση του ΕΟΔΑΣΑΑΜ ανατινάζει την αξιοπιστία ολόκληρου του πορίσματος. Το οποίο εκτείνεται σε 178 σελίδες και έως πριν από μερικές ημέρες θεωρείτο σαν ό,τι πιο εμπεριστατωμένο υπάρχει, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, για την ανάλυση του δυστυχήματος. Στα καθέκαστα και μετά από τον αναμενόμενο σάλο που δημιουργήθηκε, στη δημοσιότητα ήρθε η ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ του προέδρου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ Χρήστου Παπαδημητρίου και του Μπαρτ Άκου, αναπληρωτή διευθυντή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων.
Από την ανταλλαγή των ηλεκτρονικών μηνυμάτων πιστοποιείται ότι, περίπου δέκα ημέρες πριν από την ανακοίνωση του πορίσματος, οι κ.κ. Παπαδημητρίου και Άκου βρέθηκαν λίγο-πολύ σύμφωνοι να προχωρήσουν στη δημοσιοποίηση των συμπερασμάτων, παρόλο που εκκρεμούσαν τα συμπεράσματα των ξένων πανεπιστημίων για την προέλευση της πυρόσφαιρας. Ειδικά δε ο κ. Άκου φαίνεται πεπεισμένος ότι δεν χρειάζεται καν περαιτέρω διερεύνηση, εφόσον, κατά τη δική του γνώμη, η φωτιά δεν θα μπορούσε να οφείλεται σε ανάφλεξη των ελαίων σιλικόνης, αλλά σε κάποια άγνωστη καύσιμη ύλη.
